خدمات توانبخشی معلولان؛ ظرفیت فراموش شده گردشگری سلامت
بر اساس آمارهای سازمان ملل، به طور میانگین حدود ۱۰ درصد از جمعیت کشورها را معلولان با درجه معلولیت شدید تا خفیف تشکیل می‌دهند. جامعه معلولان جهان به خدمات درمانی و بخصوص خدمات توانبخشی گسترده‌ای نیاز دارند که توسعه گردشگری سلامت با خدمات توانبخشی می‌تواند این صنعت سودآور را در کشور ما احیا کند.
به گزارش خبرگزاری گردشگری سلامت ایران، مدتورپرس، هم اکنون حدود هشت میلیون معلول جسمی و حرکتی، ذهنی و حسی با درجه معلولیت‌های خفیف تا شدید در ایران وجود دارد که خیلی از آنها به خدمات توانبخشی ویژه نیاز دارند. آمارها حاکی از این است که در برخی کشورهای همسایه مثل افغانستان و پاکستان، حتی آمار جمعیت معلولان این کشور بیشتر از ۱۰ درصد کل جمعیت است، اما در کشورهای اروپای غربی و شمالی و همچنین آمریکای شمالی، جمعیت معلولان کمتر از ۱۰ درصد جمعیت کل کشور است.
هر گروه از معلولان، نیازهای توانبخشی ویژه‌ای دارند. مثلا بسیاری از معلولان جسمی و حرکتی به «اروتز» مثل بریس‌های طبی نیاز دارند و برخی از آنها هم به «پروتز» یا همان اندام‌های مصنوعی برای حضور در جامعه نیازمند هستند. وسایل کمک توانبخشی مثل عصا، واکر، تخت با تشک مواج و انواع ویلچرهای ساده و برقی نیز مورد نیاز این گروه از معلولان جسمی و حرکتی است.
برای تامین این تجهیزات پیشرفته که روز به روز نیز نسخه جدیدتری از آنها رونمایی می‌شود، رقابت تنگاتنگی بین شرکت‌های تولیدکننده تجهیزات کمک توانبخشی معلولان وجود دارد. به طور مثال، در شرایطی که اغلب اورتزهای ساخته شده در ایران، فاقد فناوری های روز جهان هستند، اما در کشورهایی همچون آلمان، انگلیس، آمریکا و فرانسه، اورتزهای پیشرفته و هوشمندی تولید می‌شود که به معلولان این توانایی را می‌دهد که بدون کمک گرفتن از دیگران در جامعه حضور پیدا کنند.
بسیاری از معلولان جهان که توانایی حرکت خود را از دست داده‌اند، برای دستیابی به چنین فناوری‌هایی حاضرند که مبالغ هنگفتی را هزینه کنند، در حالی که در کشور خودمان می‌توانیم با توسعه دانش تولید وسایل کمک توانبخشی، مرجع تامین این وسایل باشیم و برای معلولان جهان نیز به یکی از مقاصد مهم گردشگری سلامت تبدیل شویم.
برای سایر معلولان حسی همچون نابینایان و ناشنوایان نیز قطار فناوری ساخت وسایل کمک توانبخشی با شتاب زیادی در حال حرکت است که می‌توانیم در این عرصه نیز یکی از پایگاه‌های مهم جهان در حوزه ارائه خدمات کمک توانبخشی به نابینایان و ناشنوایان جهان باشیم.
اگرچه با شیوه مهندسی معکوس، شاهد هستیم که مهندسان کشور ما در طی چند سال اخیر در زمینه فناوری ساخت وسایل کمک توانبخشی به توفیق‌هایی دست یافته‌اند، اما مجموع این اقدامات نتوانسته است که ارزآوری از طریق ارائه خدمات کمک توانبخشی برای ایران به همراه داشته باشد. درواقع، توسعه گردشگری سلامت با خدمات توانبخشی را می‌توان از جمله پتانسیل‌های فراموش شده صنعت گردشگری سلامت در ایران به حساب آورد.
ساخت ابزارهای هوشمند بجای اعضای قطع شده بدن انسان و ساخت اسکلت‌های بیرونی که حتی معلولان ضایعه نخاعی را قادر به راه رفتن دوباره می‌کند، از جمله مهم‌ترین تکنولوژی‌های روز جهان هستند که کشورهای توسعه یافته با تمرکز بر این شاخه گردشگری سلامت به سودهای هنگفتی برای توسعه فعالیت‌های علمی و اقتصادی‌شان نایل شده‌اند.
قدر داشته‌هایمان در حوزه توانبخشی را نمی‌دانیم
اگرچه ایران هنوز تا رسیدن به جایگاه کشور مرجع در حوزه ارائه خدمات کمک توانبخشی، فاصله معناداری دارد، اما نباید از خاطر برد که بسیاری از خدمات کمک توانبخشی که هم اکنون در ایران در حال ارائه است، در برخی کشورهای همسایه ما به شکل کمیاب و حتی گاهی نایاب است. یعنی علم توانبخشی در ایران در جایگاهی قرار دارد که می‌تواند بسیاری از نیازهای توانبخشی معلولان کشورهای همسایه را مرتفع کند، اما در این زمینه نیز اطلاع رسانی برای جذب گردشگر سلامت انجام نشده است.
به طور مثال، در شرایطی که کشور افغانستان از نظر آمار جمعیت معلولان قطع عضو در رتبه‌های نخست دنیا ایستاده است، اما سیستم توانبخشی ایران نتوانسته است که به منظور ساخت پروتز برای این گروه از معلولان به تبلیغ ارائه خدمات کمک توانبخشی خود بپردازد و این ظرفیت بالقوه گردشگری سلامت، مغفول مانده است.
مطالب مرتبط:
- اگر سخت‌گیری‌ها ادامه پیدا کند، بازار افغانستان را از دست می‌دهیم!
- نباید بازار افغانستان را به هندی‌ها واگذار کنیم
هادی خانزاده، معلول جسمی و حرکتی که سابقه فعالیت طولانی در حوزه تولید وسایل کمک توانبخشی دارد، به همین مساله اشاره می‌کند و می‌گوید: نباید داشته‌هایمان در حوزه تولید وسایل کمک توانبخشی را دست کم بگیریم. اگرچه دانش ما در این حوزه نمی‌تواند با کشورهای توسعه یافته رقابت کند، اما به ندرت می‌بینیم که حتی معلولان کشورهای همسایه برای دریافت خدمات کمک توانبخشی به ما مراجعه کنند، در حالی که مطمئنم اگر در این زمینه اطلاع رسانی شود، براحتی می‌توانیم خدمات کمک توانبخشی را به جامعه معلولان کشورهای عراق، پاکستان، افغانستان و حتی کشورهای حاشیه خلیج فارس ارائه دهیم و درآمدزایی بالایی از این طریق داشته باشیم.
خانزاده تاکید دارد: قطعا افزایش حضور گردشگران سلامت در ایران که برای دریافت خدمات کمک توانبخشی به ما مراجعه کنند، موجب می‌شود که سطح دانش توانبخشی در ایران ارتقا پیدا کند. همین مساله نیز به نفع معلولان بومی ایران هم تمام می‌شود، زیرا در آن صورت آنها هم می‌توانند که از خدمات کمک توانبخشی مطلوب‌تری بهره‌مند شوند.
او به وضعیت مالی نامطلوب بسیاری از مراکز کمک توانبخشی در ایران هم اشاره می‌کند و ادامه می‌دهد: واقعیت این است که در حال حاضر، بسیاری از مراکز کمک توانبخشی در ایران با بودجه‌های دولتی اداره می‌شوند و خیلی از مراکز خصوصی در این حوزه نیز از بازار مطلوبی برخوردار نیستند، اما جذب معلولان خارجی و ارائه خدمات کمک توانبخشی به آنها می‌تواند اوضاع مالی این مراکز در ایران را احیا کند و ارزآوری بالایی برای آنها به همراه داشته باشد.
نباید از خاطر برد که برخی معلولان ایرانی و همچنین افرادی که دچار سکته‌های مغزی می‌شوند، برای دریافت خدمات کمک توانبخشی به کشورهای توسعه یافته مراجعه می‌کنند و توسعه گردشگری سلامت با خدمات توانبخشی در دنیا به شکل جدی دنبال می‌شود. حال در این شرایط اگر در داخل مرزهای کشورمان، خدمات استاندارد و مطلوبی در حوزه کمک توانبخشی به معلولان ارائه شود، جریان خروج ارز از کشور نیز کنترل خواهد شد و معلولان ایرانی برای دریافت این خدمات به دانش بومی مهندسان و دانشمندان کشور، اتکا خواهند کرد.
گزارش: امین جلالوند
سلام. خیلی مطلب جالب و به جایی بود برای اوضاع کنونی اقتصاد که بتوان با افزایش پتانسیل توانبخشی و مراکز استاندار تر که تعداد شان هم خیل کم نیست ، بازار پزشکی توانبخشی را در اسیا و حتی در اروپا به کار بگیریم و با تکیه بر ظرفیت های داخلی پزشکی و گردشگری بتوانیم هر چه پر رنگ تر در صحنه بین المللی ظاهر بشیم. البته نیاز به برنامه ریزی و حمایت های معنوی هر چه بیشتر دستگاه های دست اندر کار داره که امیدوارم با اتفاقات اخیر در زمینه پرداختن به پردشگری توجهات بیشتری بشه تا از لحاظ ارزی هم مقداری از مسایل رو کاهش بده .