6 میلیارد یورو درآمد سالانه از گردشگری سلامت
چشم‌انداز فضایی دولت از درآمد گردشگری سلامت در برنامه هفتم توسعه
جمیله گنجعلیخانی‌زاده | نشست خبری دومین همایش و نمایشگاه بینالمللی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی(IPH) در خانه تشکل‌های اتاق بازرگانی برگزار شد. در این نشست محمدعلی محسنی بندپی نایب رئیس فراکسیون گردشگری و دبیر اول کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و رئیس دومین رویداد بینالمللی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، مجید زنگویی دبیرکل مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی و رئیس انجمن گردشگری سلامت استان تهران و مهدی کریمی، رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی به شرح اهمیت IPH و پاسخ به خبرنگاران پرداختند.
این همایش به همت مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی و انجمن گردشگری سلامت استان تهران در روزهای 25 تا 27 تیر در مرکز همایش‌های بینالمللی صداوسیما برگزار می‌شود. در این رویداد بیمارستان‌ها، مراکز درمانی و فعالان حوزه درمان بیش از 30 کشور جهت شبکه‌سازی و توسعه مناسبات بینالمللی حضور می‌یابند.
بیمارستان‌ها برای برندسازی فعالیت مستمر ندارند
در آغاز نشست، مجید زنگویی دبیرکل مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی و رئیس انجمن گردشگری سلامت استان تهران با تاکید بر توانمندی‌های زیرساختی ایران در حوزه پزشکی، درمان و خدمات سلامت گفت: سطح بالای خدمات پزشکی و قیمت پایین آن برای گردشگر درمانی، کشورمان را در موقعیت جذابی قرار می‌دهد ولی ایران جایگاه واقعی خود را در سطح بینالمللی کسب نکرده است.
او درباره برندسازی گردشگری سلامت ایران بیان کرد: حرکت مراکز درمانی و بیمارستانی ما در زمینه برندسازی برای صنعت گردشگری سلامت مستمر و نظام‌مند نیست. ولی بسیاری از مراکز درمانی ما به این باور رسیده‌اند و ما قصد داریم در مراسم رسمی IPH از مراکز درمانی و بیمارستان‌هایی که با استراتژی هوشمندانه وارد این عرصه شده‌اند، تقدیر کنیم و آن‌ها را به عنوان الگوی مراکزی که دارای حرکت درست در عرصه بینالمللی هستند، معرفی کنیم. دانشگاه علوم پزشکی استان مازندران، دانشگاه علوم پزشکی خراسان جنوبی، دانشگاه علوم پزشکی استان اصفهان، بیمارستان تریتا، بیمارستان ایرانمهر، بیمارستان لاله، مرکز قلب تهران، بیمارستان عرفان، مرکز طبی کودکان، بیمارستان ولیعصر تبریز، بیمارستان میلاد کاشان، بیمارستان محب کاشان، بیمارستان سینا اراک، مرکز سرطان برکت و تعدادی از استارتاپ‌های گردشگری سلامت از جمله این مراکز و حامیان رویداد هستند.
زنگویی ضمن اعلام برنامه‌های این رویداد سه‌روزه درباره حضور و حمایت دولت از مراکز درمانی و بیمارستانی برای حضور بینالمللی گفت: روز اول رویداد به پنل‌های تخصصی و کارگاه‌های آموزشی اختصاص دارد. روز دوم مراسم رسمی رویداد برگزار می‌شود که سفرا، نمایندگان خارجی، نمایندگان مجلس و مسئولان دولت در آن حضور می‌یابند. بعد از ظهر روز دوم، رویداد جذاب هلث تک‌تاک را خواهیم داشت که به فناوری‌های روز پزشکی می‌پردازد و روز سوم باز هم پنل‌های آموزشی و کارگاه‌های متعددی به صورت آنلاین و حضوری توسط آکادمی تخصصی مرکز گردشگری سلامت کشور برپا می‌شود. انتظار ما از وزارت‌خانه‌های بهداشت و گردشگری مشارکت جدی‌تر است. وزارت بهداشت کشورهای منطقه نگاه جدی به این صنعت دارند و حضور وزرای ایران در IPH دوم ابعاد خبری گسترده‌ای برای کشورمان خواهد داشت.
مجید زنگویی دبیرکل مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی:
حرکت مراکز درمانی و بیمارستانی ما در زمینه برندسازی برای صنعت گردشگری سلامت مستمر و نظام‌مند نیست. ولی بسیاری از مراکز درمانی ما به این باور رسیده‌اند و ما قصد داریم در مراسم رسمی IPH از مراکز درمانی و بیمارستان‌هایی که با استراتژی هوشمندانه وارد این عرصه شده‌اند، تقدیر کنیم و آن‌ها را به عنوان الگوی مراکزی که دارای حرکت درست در عرصه بینالمللی هستند، معرفی کنیم.
چشم‌انداز دولت از درآمد 8 میلیارد یورویی صنعت سلامت
در ادامه نشست محمدعلی محسنی بندپی، نایب رئیس فراکسیون گردشگری و دبیر اول کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی و رئیس دومین رویداد بینالمللی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ضمن انتقاد از
اقتصاد وابسته به نفت و خام‌فروشی که آفت همه دولت‌ها در چهار دهه گذشته بوده است، گفت: این وابستگی باعث شد که از ظرفیت‌های کشور در زمینه گردشگری و گردشگری سلامت غافل شویم. امروز مجلس مصمم است که هم توجه دولتمردان را به این بخش جلب کند و هم پشتوانه تشکل‌ها و بخش خصوصی بر اساس اصل ۴۴ قانون اساسی باشد. در موضوع گردشگری سلامت سه موضوع کیفیت قیمت و دسترسی به خدمات مزیت ویژه‌ای هستند که ما هر سه را در ایران داریم. 2023 IPH رویدادی فراتر از کشورهای اسلامی است و امسال حضور بخش خصوصی پررنگ است. امیدواریم تا رویداد سوم بتوانیم آمار تحلیلی و کمی از فعالیت‌های بیمارستان‌های خصوصی و دولتی کشور در گردشگری سلامت بدهیم.
بندپی درباره توجه اخیر دولت به صنعت سلامت بیان کرد: در برنامه‌های ۱ تا ۶ توسعه در اسناد بالادستی توجه جدی به گردشگری و گردشگری سلامت نداشتیم ولی امسال یک فصل از ۲۴ فصل برنامه پیشنهادی دولت که در دست بررسی است، فصل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی است. بخش سلامت در فصل چهاردهم اعلام شده و بر اساس پیشنهاد و لایحه دولت ما در قانون هفتم باید سالانه یک میلیارد یورو از صادرات دارو و یک میلیارد یورو از صادرات تجهیزات پزشکی که مستقیما با گردشگری سلامت در ارتباط است، درآمد داشته باشیم. بر اساس این لایحه باید سالانه ۶ میلیارد یورو از گردشگری سلامت و 700میلیون یورو از جذب دانشجویان بینالمللی درآمدزایی کنیم. بر اساس این لایحه تا پایان برنامه هفتم باید ۱۵ میلیون گردشگر داشته باشیم که اگر نتوانیم از تمام ظرفیت بخش خصوصی استفاده کنیم، به این اعداد دست پیدا نمی‌کنیم. البته این اعداد و ارقام باید در مجلس چکش‌کاری و به واقعیت نزدیک شود.
وی درباره رویکرد جدید مجلس به گردشگری ساحلی و دریایی نیز اظهار کرد: هفته گذشته در هیات رئیسه مجلس میزبان استانداران ۷ استان ساحلی و معاون گردشگری و معاون پارلمانی وزارت گردشگری بودیم و درباره واگذاری اختیارات به استان‌ها برای توسعه گردشگری ساحلی و دریایی گفت‌وگو کردیم. این ظرفیت وجود دارد که در بخش گردشگری سلامت نیز اختیارات استان‌ها را افزایش دهیم.
محمدعلی محسنی بندپی، نایب رئیس فراکسیون گردشگری و دبیر اول کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی: برنامه‌های ۱ تا ۶ توسعه در اسناد بالادستی توجه جدی به گردشگری و گردشگری سلامت نداشتیم ولی امسال یک فصل از ۲۴ فصل برنامه پیشنهادی دولت که در دست بررسی است، فصل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی است. بخش سلامت در فصل چهاردهم اعلام شده و بر اساس پیشنهاد و لایحه دولت ما در قانون هفتم باید سالانه یک میلیارد یورو از صادرات دارو و یک میلیارد یورو از صادرات تجهیزات پزشکی که مستقیما با گردشگری سلامت در ارتباط است، درآمد داشته باشیم.
ضرورت تشکیل فوری انجمن بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
مهدی کریمی رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی از دیگران حاضران نشست خبری IPH دوم درباره اهمیت گردشگری سلامت در اقتصاد کلان کشور گفت: ما بیش از یک دهه تلاش کردیم تا به مسئولان توضیح دهیم که می‌توانیم با گردشگری سلامت برای فرزندان خود شغل، برای بخش خصوصی پول و برای دولت پشتوانه و ارتباطات بینالمللی ایجاد کنیم. ولی امروز بیمارستان‌های ما برای حیات خود تلاش می‌کنند و برندسازی اولویت ندارد. ساخت بیمارستان در کشور متوقف شده و بخش خصوصی رغبتی به این کار ندارد. بیمارستان‌های دولتی دچار فرسودگی فضا و تجهیزات هستند و مسئولان کشور نگاه بلند مدتی به این موضوع ندارند.
کریمی درباره ظرفیت‌های انسانی و ایده‌های نوآورانه این صنعت گفت: در ایران تنها شتاب‌دهنده تخصصی لانچ‌ایت را در حوزه گردشگری سلامت داریم که مدل آن بسیاری از فعالان بینالمللی را شگفت‌زده کرد. آن‌ها حتی نمی‌دانستند که چگونه باید در حوزه نوآوری در گردشگری سلامت کار کرد. در صورتی که ما گمان می‌کردیم آن‌ها در این زمینه پیشرو هستند.
او درباره نقش IPH در برندسازی بیمارستانی اظهار کرد: هدف اصلی IPH برندسازی بیمارستانی است و تلاش می‌کنیم به کمک این رویداد یک زنجیره ارزش درست کنیم. با وجود توانمندی بالای پزشکان و مراکز درمان، اگر بیمارستان‌های ما را نشناسند، گردشگر درمانی و سلامت به ایران نمی‌آید. بخش IPD بیمارستان‌های ما از استارندارهای جهانی عقب‌تر است. ولی اهمیت این صنعت را از اینجا دریابیم که هر گردشگر درمانی و سلامت که وارد کشور شود، بین ۱۵ تا ۲۵ نفر شغل ایجاد می‌کند. آقای بندپی به چشم‌انداز ۶ میلیارد یورویی گردشگری سلامت اشاره کردند ولی تاکنون حتی به ۱۰ درصد آن دست نیافتیم.
کریمی به تشکیل فوری انجمن بیمارستان‌ها و مراکز درمانی ایران تاکید کرد و گفت: ما در فدراسیون جهانی بیمارستان‌ها عضو نیستیم و حتی انجمن کشوری هم نداریم. اکنون باید کشور ما از این کلونی‌های کوچک مراکز درمانی به مگاهاسپیتال‌ها یا بیمارستان‌های بزرگ برسد. زیرا ما می‌توانیم به ۱۴ کشور همسایه در گام نخست و به ۲۸ کشور در مدار بعدی خدمات درمانی دهیم. این رویداد اگر در هر کشور دیگری برگزار می‌شد، نهادهای مختلف در آن مشارکت می‌کردند ولی برای IPH شهرداری و صداوسیما علی‌رغم نامه‌نگاری و درخواست استفاده از ظرفیت‌های خالی با ما همکاری نکردند.
مهدی کریمی رئیس شورای سیاست‌گذاری مرکز توسعه گردشگری سلامت کشورهای اسلامی :
هدف اصلی IPH برندسازی بیمارستانی است و تلاش می‌کنیم به کمک این رویداد یک زنجیره ارزش درست کنیم. با وجود توانمندی بالای پزشکان و مراکز درمان، اگر بیمارستان‌های ما را نشناسند، گردشگر درمانی و سلامت به ایران نمی‌آید.
زنگویی در تکمیل سخنان کریمی بیان کرد: بخشی از این عدم همکاری از سوی وزارت بهداشت بود که علی‌رغم دستور وزیر، معاونت‌ها برای همکاری با دانشگاه‌های علوم پزشکی با ما همکاری نکردند و اگر امروز شاهد حضور این دانشگاه‌ها هستیم، به دلیل دلیل تعامل مستقیم ما با خود دانشگاه‌ها است. علاوه بر این در رویداد گذشته با امضای 40 بیمارستان درخواست تاسیس انجمن بیمارستان‌های کشور را از اتاق بازرگانی داشتیم و امیدواریم که این انجمن به سرعت تشکیل و همکاری با فدراسیون جهانی آغاز شود. زیرا بیمارستان‌های ما باید در عرصه جهانی دیده شوند.
ایده‌آل‌گرایی در لایحه و تضاد منافع در میدان عمل
در پایان نشست، زنگویی در پاسخ به پرسش مدتورپرس درباره شکاف عمیق میان آنچه توسط دولت به عنوان درآمد صنعت سلامت روی کاغذ نوشته می‌شود با آنچه در میدان عمل رخ می‌دهد و بیگانگی دولتمردان با واقعیت، بیان کرد: وظایف دولت در فراهم کردن زیرساخت‌ها و تسهیل ورود گردشگر است. شرکت‌های هواپیمایی در این زمینه نقش موثری دارند ولی بجز ماهان، شرکت هواپیمایی دیگری بطور جدی وارد این کار نشده است. یک روی دیگر دست‌نیافتنی بودن این اعداد، به فعالیت‌های مستمر و هدفمند فعالان مربوط است. در سال‌های گذشته بیمارستان‌ها و دانشگاه‌های علوم پزشکی فعالیت موردی داشتند ولی اگر ما بعد از سال‌ها برند بینالمللی بیمارستانی نداریم، به این دلیل است که اقدامات چندان حرفه‌ای و مستمر نبوده است. انسجام بخش خصوصی و درمانی در تحقق چشم‌اندازها بسیار مهم است.
محسنی بندپی نیز در پاسخ به مدتورپرس درباره اتفاق نظر صنعتگران سلامت بر سه عامل رگولاتوری، تعدد ذی‌نفعان و تضاد منافع آنان به عنوان موانع دستیابی به چشم‌اندازها گفت: یا آنچه در کاغذ و اسناد بالادستی نوشته شده رویایی و ایده‌آلی است، یا آنچه در زمین به عمد و غیرعمد رخ می‌دهد تعارض و تضاد منافع است، یا واقعا بستر مناسب برای تحقق چشم‌اندازها وجود ندارد. آنچه دولت در لوایح یا نمایندگان در صحن مطرح می‌کنند از دید اجرایی سخت است ولی در بعد نظارت، عدم هماهنگی میان دستگاه‌های مجری به شدت موج می‌زند. تیمی که در قالب هیئت دولت یا تیم توسعه کشور می‌بینیم، جزیره‌ای عمل می‌کند و به اهداف نهایی که توسعه کشور و رفاه مردم است، کمتر می‌رسند. در این میان قوانین قدیمی نیز غالبا بازدانده هستند. مثلا در جلسه هفته گذشته هیئت رئیسه مجلس با استانداران استان‌های ساحلی به این نتیجه رسیدیم که قوانین اقتصاد دریا و گردشگری دریا از سال 54 تاکنون بی‌تغییر مانده در صورتی که تاکنون بارها باید اصلاح می‌شد. دیدگاه مجلس این است که در اجرای برنامه هفتم توسعه دست استانداران را برای برنامه‌های گردشگری باز بگذاریم و اعلام کنیم هریک از قوانین پیشین که معارض با برنامه هفتم توسعه هستند، بلااثر خواهند بود. این کاری است که مجلس می‌تواند برای پر شدن شکاف آنچه در کاغذ نوشته شده و آنچه در میدان عمل رخ می‌دهد، انجام دهد و باید دید که دولت در اجرا چه خواهد کرد.