ایران می‌تواند قطب درمان گوش و حلق و بینی خاورمیانه باشد
یادداشتی از دکتر معصومه سعیدی؛ جراح گوش و حلق و بینی
گوش و حلق و بینی از حوزه‌هایی است که از دیرباز در طب ایرانی سابقه و ریشه داشته و امروز هم بخشی از ظرفیت گسترده درمانی کشور محسوب می‌شود. در کتب‌های تاریخی آمده است که از زمان باستان بسیاری از طبیب‌ها در نقاط مختلف جهان مانند مصر، هند، یونان به درمان بیماری‌های گوش، گلو و بینی می‌پرداختند. در این مطالعات هم به دستاوردهای پزشکان ایرانی مانند ابوعلی‌سینا برخورد می‌کنیم که درباره آناتومی صورت، اختلالات تکلم، درمان شکستگی بینی، بیماری‌های مری و لوزه نیز تحقیقاتی انجام داده و مطالبی ارائه کرده‌اند. با این حال آموزش آمادمیک این رشته چیزی در حدود ۷۰ سال است که در ایران انجام می‌شود.
وقتی به ظرفیت‌های این حوزه پزشکی در کلیت نظام درمانی کشور توجه کنیم باید به تخصص‌های مختلف آن را مدنظر قرار دهیم. در نظام آموزشی کشور متخصص گوش و حلق و بینی پس از گذارندن دوره پزشکی عمومی باید به مدت چهار سال برای گرفتن تخصص دوره دیده و در نهایت به مدت یک تا یک سال و نیم فلوشیپ خود را در یک از حوزه‌های آلرژی، جراحی پلاستیک و بازسازی‌کننده صورت، بیماری‌های سر و گردن، لارینگولوژی یا حنجره شناسی، گوش، حلق و بینی اطفال، راینولوژی یا بیماری‌های بینی و اطراف بینی، سر و صورت، جراحی گوش یا قاعده جمجمه، اختلالات خواب و… بگیرد.
مطالب مرتبط:
- گفت‌وگو با مهرداد بهلولی متخصص جراحی عمومی و جراحی سرطان
- گفت‌وگو با دکتر علیرضا تیموری جراح مغزواعصاب و ستون فقرات
امروزه متخصصین گوش و حلق و بینی که در شاخه‌های جراحی فعالیت می‌کنند، به کمک میکروسکوپ‌های قدرتمند جراحی‌های مختلفی مانند جراحی پلیپ، اصلاح شکاف سقف دهان، جراحی تومورها یا سلول‌های سرطانی، جراحی‌های ترمیمی، جراحی کاشت حلزون گوش، جراحی‌های زیبایی بینی و… انجام می‌دهند. که در همه این موارد ظرفیت‌های پزشکی، درمانی و تجیهزات بسیار خوبی در کشور وجود دارد که در ادامه به چند مورد آن که جز درمان‌های شاخص کشور هستند، اشاره شده است:
جراحی کاشت حلزون
جراحی کاشت حلزون یکی از مهمترین جراحی‌ها در دنیا است؛ زیرا سالانه نوزادان بسیاری در دنیا با مشکلات شنوایی به‌دنیا می‌آیند که نیازمند این جراحی هستند. اما به دلیل هزینه بالای این جراحی در دنیا بسیاری از نوزادان و کودکان مورد این جراحی قرار نمی‌گیرند.
ایران به‌عنوان یکی از مراکز مهم کاشت حلزون در خاورمیانه شناخته می‌شود که باتوجه علم و دانش پزشکان ایرانی و همچنین تجهیزات موجود در ایران می‌توان آن را به‌راحتی با کشورهای نظیر آلمان و انگلیس مقایسه کرد. البته هزینه انجام این جراحی در ایران در مقایسه با سایر کشورهای دنیا بسیار کمتر بوده و این خود می‌تواند در کنار تبحر پزشکان این حوزه، یک عامل مهم در جذب بیماران خارجی باشد.
اصلاح شکاف سقف دهان (کام)
یکی از عمده‌ترین درمان‌های این حوزه اصلاح شکاف دهان و یا کام است. این جراحی، یک جراحی ترمیمی به حساب آمده و یک پزشک گوش، حلق و بینی در روند درمان باید همواره کنار بیمار حضور داشته باشد؛ زیرا کودکان مبتلا به شکاف کام، مستعد ابتلا به عفونت‌های گوش و افزایش مایع دورن گوش و به دنبال آن، کاهش قدرت شنوایی هستند.
در حال حاضر این جراحی و همه درمان‌های جانبی آن در ایران با دقت و مهارت بسیار بالایی انجام می‌شود، به‌گونه‌ای کودک دارای این عارضه، پس از درمان و در سنین بزرگسالی مشکلی نخواهد داشت.
با لینکدین مدتورپرس همراه شوید
ایران یکی از کشورهای سرآمد منطقه برای انجام این جراحی است. سالانه افراد بسیاری از عراق و اقلیم کردستان برای درمان شکاف کام نوزادانشان به ایران سفر می‌کنند.
درمان بیماری‌های سر و گردن
سر و گردن به دلیل وجود بافت‌ها و و اندام‌های مهم مانند غدد لنفاوی، از مهمترین قسمت‌های بدن به‌شمار می‌روند که عدم توجه به بیماری ساده این قسمت می‌تواند صدمات جبران ناپذیری را برای فرد ایجاد کند. شایع‌ترین بیماری‌های سر و گردن شامل اختلالات مادرزادی، تومورها و توده‌ها، التهاب‌ها و عفونت‌ها و همچنین صدمات ناشی از ضربه یا حادثه است که باید به سرعت مورد درمان قرار گیرند.
درد سینوس، گلو درد، درد دهان، بی‌حسی ناشی از التهاب و… از بارزترین نشانه‌های ابتلا به بیماری‌های سر و گردن هستند که بیمار باید برای درمان آن‌ها به پزشک مراجعه کند.
جراحی تومورهای قاعده جمجه
تومورهای نواحی سینوس های اتموئید در اطراف بینی، قسمتی از نواحی چشم و حفره ی اوربیت، ناحیه ی هیپوفیز و سینوس اسفنوئید، ناحیه ی خلفی جمجمه مثل نواحی استخوان اکسیپیتال یا پس سری جز تومورهای قاعده جمجمه محسوب می‌شوند. جراحی این تومورها یکی از مهمترین جراحی‌های سر محسوب شده، زیرا همه رگ‌ها و اعصاب به مغز از این ناحیه عبور می‌کنند.
امروزه با پیشرفت علم و وجود دستگاه‌ها و تجهیزات پیشرفته می‌توان به قاعده جمجمه بیماران دسترسی پیدا کرد. به عنوان مثال برای تومور هیپوفیز با استفاده از روش اندوسکوپی از راه سینوس های پارانازال و از راه داخل بینی دسترسی به تومور ورزکسیون آن به سادگی امکان پذیر شده است.
راهکارهایی برای تثبیت جایگاه ایران در حوزه گوش، حلق و بینی
با توجه به تجهیزات و دسترسی به شیوه‌های نوین جراحی، تخصص پزشکان ایرانی و همچنین هزینه‌های پایین جراحی در کشور، ایران یکی از مقصدهای اصلی درمان بیماری‌های این حوزه است. سالانه افراد بسیاری از همسایگان ایران برای این درمان‌ها به ایران سفر می‌کنند. اما با این حال عمده ظرفیت این بخش از درمان در ایران مغول مانده است که شاید دلیل اصلی آن، نداشتن شناخت از ظرفیت‌های ایران در این حوزه توسط کشورهای همسایه ما باشد. معرفی و تبلیغات درست و اصولی، برگزاری کنگره‌ها و سیمنارهای بین‌المللی معتبر، فراهم کردن زیرساخت برای همکاری پزشکان ایرانی با مراکز درمانی کشورهای همسایه و مراوده بیشتر علمی و پژوهشی با این کشورها و حتی کشورهای اروپایی و آمریکای شمالی می‌تواند ظرفیت‌های درمانی گوش، حلق و بینی کشور را بیش از پیش شکوفا کند.