توسعه توریسم درمانی؛ نسخه‌ای جادویی برای درمان مشکلات مالی بیمارستان‌ها
در شرایطی که پس از طرح تحول سلامت، بسیاری از بیمارستان‌ها به مرز ورشکستگی رسیده‌اند، توسعه توریسم درمانی می‌تواند موجب درآمدزایی چشمگیر بیمارستان‌ها شود
امین جلالوند، تحریریه مدتورپرس| پس از اجرای طرح تحول سلامت و افزایش مراجعان مراکز درمانی در بخش دولتی، شرایطی پیش آمده است که با وجود افزایش تعرفه خدمات درمانی، منابع بسیاری از بیمارستان‌ها دیگر نمی‌تواند کفاف هزینه‌ها را بدهد. همین اتفاق موجب شده است که خیلی از بیمارستان‌های دولتی در مرز ورشکستگی قرار بگیرند؛ در حالی که افزایش درآمدزایی بیمارستان با توسعه توریسم درمانی می‌تواند محقق شود و بخش زیادی از مشکلات مالی بیمارستان‌ها را برطرف کند.
به گزارش خبرگزاری گردشگری سلامت ایران، بسیاری از روسای دانشگاه‌های علوم پزشکی بارها نسبت به تبعات مشکلات مالی بیمارستان‌های دولتی و تاثیر آن بر کمیت و کیفیت خدمات درمانی هشدار داده‌اند. چندی پیش دکتر طاهره چنگیز، رئیس دانشگاه علوم پزشکی اصفهان نیز به مشکلات مالی مراکز درمانی زیرمجموعه این دانشگاه علوم پزشکی اشاره کرد. این مقام مسئول یادآور شد که حتی برای جبران مشکلات مالی بیمارستان‌ها، مجبور شده اند که وام با سود ۱۸ درصد از بانک ها بگیرند.
مطالب مرتبط:
او خاطرنشان می‌کند: وضعیت تحمیلی اسف‌بار مراکز درمانی تا جایی پیش رفته که مجبور شدیم در دو نوبت برای تامین نقدینگی ضروری موردنیاز برای پرداخت حقوق، دستمزد و کارانه، تامین تجهیزات پزشکی و ملزومات مصرفی و داروهای مورد نیاز، با موافقت هیات امنا، وام ضروری با بهره ۱۸ درصد دریافت کنیم تا هزینه‌های اضطراری مورد نیاز بیمارستان‌ها برای ارائه خدمت را فراهم کنیم.
اگرچه این مقام مسئول، یکی از عمده دلایل این مشکلات مالی را بدعهدی سازمان‌های بیمه‌گر در پرداخت بدهی‌هایشان می‌داند، اما در صورتی که مراکز درمانی دولتی می‌توانستند از توانمندی‌های خود برای جذب بیمار خارجی، بهره ببرند، در آن صورت افزایش درآمدزایی بیمارستان با توسعه توریسم درمانی کاملا در دسترس بود.
توسعه توریسم درمانی باید با طرح تحول سلامت، کلید می‌خورد
با اجرای طرح تحول سلامت شاهد افزایش ۱۲۰ تا ۳۰۰ درصدی بسیاری از تعرفه های پزشکی بودیم. گام سوم طرح تحول سلامت با هدف واقعی‌سازی نرخ خدمات درمانی، به ضد خودش تبدیل شد و هزینه بیمارستان‌ها را به شدت افزایش داد. از سوی دیگر، بیمه‌های درمانی نیز که مسئولیت پوشش مالی طرح تحول سلامت را بر عهده داشتند، نتوانستند به همه تعهداتشان عمل کنند، زیرا بر اساس آمارهای رسمی، هزینه بیمه‌های درمانی با اجرای طرح تحول سلامت بیش از سه برابر افزایش یافت.
حالا این روزها اگرچه طرح تحول سلامت دیگر آن رمق گذشته را ندارد و از اعتبارات سنگین سال ۹۳ و ۹۴ این طرح کلان ملی نیز خبری نیست، اما هنوز آثار اجرای بزرگ‌ترین طرح اجتماعی دولت بر تن نحیف بیمارستان‌ها باقی مانده است و خیلی از این مراکز درمانی به سختی توانسته‌اند چراغ ارائه خدمت به بیماران نیازمند را روشن نگه دارند.
این مضیقه مالی در حالی در مراکز درمانی گسترش یافته است که اگر از همان ابتدای اجرای طرح تحول سلامت، نسخه‌ای علمی برای توسعه توریسم سلامت در مراکز درمانی تجویز می‌شد و افزایش درآمدزایی بیمارستان با توسعه توریسم درمانی در مرکز توجه قرار می‌گرفت، حالا حداقل مراکز درمانی در چنین اضطرار مالی گرفتار نمی‌شدند.
سایه سنگین ورشکستگی بر سر بیمارستان‌های کشور
در حالی که اغلب بیمارستان‌های دولتی حتی برای تهیه غذای بیماران هم در مضیقه هستند، خیلی از این بیمارستان‌ها به شرکت‌های توزیع دارو و تجهیزات پزشکی هم بدهکار هستند؛ طوری که حتی برخی از شرکت‌های پخش دارو دیگر با بیمارستان‌های دولتی کار نمی‌کنند.
دکتر همایون قاسم زاده، کارشناس اقتصاد سلامت هم تاکید می‌کند: اغلب بیمارستان‌های دولتی به طور همزمان هم طلبکار و هم بدهکار هستند. یعنی هم از بیمه‌های درمانی طلب دارند و هم به شرکت‌های پخش دارو بدهکار هستند. عمده منابعی که هم اکنون بیمارستان‌های دولتی روی آن حساب باز کرده‌اند و چرخ بیمارستان‌ها را با این منابع می‌چرخانند، هزینه‌های درمانی است که از بیماران می‌گیرند.
قاسم زاده خاطرنشان می‌کند: منابع ورودی بیمارستان‌های دولتی بسیار محدود است، در حالی که هزینه‌های آنها اصلا کاهش پیدا نمی‌کند و حتی در اغلب موارد هم هزینه‌ها به طور مداوم اضافه می‌شود. در این شرایط اگر بیمارستان‌های دولتی به فکر خلق منابع جدید نباشند، یا مجبور می‌شوند که فرآیند جذب بیماران را کمتر کنند و یا اینکه ارائه برخی خدمات تخصصی خود را کاهش دهند. مثلا ارائه خدمات تخصصی گرانقیمت را به بیمارستان‌های دیگر ارجاع بدهند.
مطالب مرتبط:
البته این اوضاع نامساعد مالی در همه بیمارستان‌های کشور شبیه هم نیست و اوضاع در برخی بیمارستان‌ها وخیم‌تر است. مثلا چندی قبل، محمد عسلی، رئیس هیئت‌مدیره نظام پرستاری نیشابور تصریح کرد که حتی برای تامین دستکش یکبار مصرف در بیمارستان‌ها نیز دچار مشکل هستیم!
همچنین دکتر محمود جباروند، رئیس انجمن چشم پزشکی ایران هم تاکید می‌کند: بخش دولتی پولی ندارد که بتواند تجهیزات پزشکی در بیمارستان‌ها را جایگزین کند و همین که بتواند خودش را اداره کند و ملزومات مصرفی روزانه را تامین کند، کار دیگری از دستش بر نمی‌آید.
او تصریح می‌کند: این مشکلات باعث می‌شود که بیمارستان‌ها محدودیت خدمات داشته باشند و بیماران در صف‌ها قرار بگیرند. البته بعضی‌ها ترجیح می‌دهند در این شرایط به بخش خصوصی بروند که همین مساله نیز باعث افزایش هزینه‌های مردم شده است، اما باید در نظر داشت که همه مردم نیز بیمه تکمیلی ندارند.
مجموع این شرایط نشان می‌دهد که در صورت تدوام مشکلات مالی بیمارستان‌ها، مردم هم متضرر می‌شوند. با توجه به اینکه در حال حاضر از ۹۵۰ بیمارستان در سراسر کشور، حدود ۱۶۶ مرکز بهداشتی و درمانی موفق شده‌اند که گواهینامه پذیرش بیماران بین‌المللی تحت عنوان گردشگران سلامت را اخذ کنند، جذب گردشگران سلامت در این مراکز درمانی می‌تواند تاثیر بسیار چشمگیری در کاهش مشکلات مالی بیمارستان‌ها داشته باشد و افزایش درآمدزایی بیمارستان با توسعه توریسم درمانی را محقق سازد.