ایده‌های استارتاپی آب‌درمانی و گردشگری نیاز به حمایت عملیاتی دارند
مسعود کوهی، مدیرعامل شتاب‌دهنده تیک‌آپ از رشد استارتاپ‌های کم‌تعداد اردبیل می‌گوید
استارتاپ‌های تخصصی گردشگری انگشت‌شمارند و تعداد شتاب‌دهنده‌ها از دو مرکز فراتر نمی‌رود. این گزاره درباره شهری کوچک و بی‌آب و علف با خیابان‌های خاکی نیست. درباره استان اردبیل سخن می‌گوییم. استانی که قرار است قطب گردشگری کشور به‌ویژه گردشگری درمانی باشد. ولی چه کنیم که تمرکزگرایی تاریخی ما امروز یقه استارتاپ‌ها را گرفته است هرچند که دانش‌بنیان شدن تعدادی از آن‌ها امیدوارکننده باشد. مسعود کوهی، مدیرعامل شتاب‌دهنده تیک‌آپ و نایب‌رئیس سازمان نظام صنفی رایانه‌ای اردبیل در گفت‌وگوی کوتاهی با مدتورپرس از آمار و وضعیت فعالیت استارتاپ‌ها، به‌ویژه استارتاپ‌های گردشگری درمانی در استان اردبیل و فعالیت‌های این شتاب‌دهنده در حوزه گردشگری سلامت می‌گوید.
آقای کوهی، چند استارتاپ فعال در حوزه گردشگری سلامت در اردبیل فعال هستند و شما از چه تعداد استارتاپ گردشگری تاکنون حمایت کرده‌اید؟
ما در سال ۹۵ نخستین رویداد استارتاپ ویکند استان اردبیل را در دانشگاه محقق اردبیلی برگزار کردیم. در این رویداد ۶۰ ایده استارتاپی حوزه گردشگری ارائه شد که ما از تعدادی از آنان حمایت کردیم. در مجموع اکنون ۵ استارتاپ موفق در این شتاب‌دهنده داریم که دو استارتاپ آرتاگرام و آرتار درجه دانش‌بنیان دریافت کردند. آرتاگرام سامانه جامع گردشگری استان است و آرتار در حوزه تبلیغات فعالیت می‌کند. شفامدتور البته زیر نظر تیک‌آپ نیست ولی یکی از استارتاپ‌های خوب گردشگری سلامت در استان اردبیل است. دو استارتاپی که به شرکت دانش‌بنیان تبدیل شدند، ۸ تا ۱۲ هزار نصب فعال اپلیکیشن در کارنامه دارند. تبلیغات شهری این استارتاپ‌ها از دو سال گذشته آغاز شده و در هتل‌های سرعین و مشکین‌شهر نیز تبلیغات آن‌ها انجام می‌شود و با هتل‌ها همکاری دارند. خوشبختانه به درآمد هم رسیده‌اند.
دو استارتاپ دانش‌بنیان با تکیه بر کدام تکنولوژی یا ایده، درجه دانش‌بنیان دریافت کرده‌اند؟
این دو متکی بر سایت و پلتفرم و از دسته سوم دانش‌بنیان‌ها هستند و جزو دانش‌بنیان‌های نوع ۲ به شمار می‌روند. آرتاگرام سامانه جامع گردشگری است. یعنی رزرو هتل، اقامتگاه، تور و غیره در این سامانه انجام می‌شود و به تازگی کار در حوزه گردشگری سلامت را آغاز کرده‌اند. شتاب‌دهنده تیک‌آپ هم یک ماه پیش با یکی از بیمارستان‌های تخصصی اردبیل قرارداد بسته است تا بیمارانی که از کشور آذربایجان و کشورهای همجوار برای درمان به استان اردبیل سفر می‌کنند، بر اساس تخصص‌های موجود در این بیمارستان، برای درمان معرفی شوند. به تازگی در کشور آذربایجان دفتری راه‌اندازی کردیم که بتوانیم بیماران بیشتری را به صورت اصولی جذب کنیم.
شما بجز اینکه شتاب‌دهنده هستید، کار تسهیلگری گردشگری سلامت هم انجام می‌دهید؟
بله به‌طور عملیاتی و با یک تیم مجرب این کار را آغاز کردیم. شتاب‌دهنده تیک‌آپ به یک هلدینگ تبدیل شده است که شش دپارتمان دارد. یکی از دپارتمان‌ها ویژه بازاریابی و جذب مشتری برای سازمان‌ها و ارگان‌هایی است که خدماتی برای فروش دارند و طرف قرارداد ما هستند. این دپارتمان مرکز راهکارآفرینی کاردار نام دارد و با همکاری یک تیم کاردان در حوزه گردشگری سلامت در کشور آذربایجان فعالیت می‌کنند. ضمن اینکه برای اردبیل بازار هدف گردشگر و گردشگر سلامت مشترک است و نمی‌توان گردشگری تفریحی را از گردشگری سلامت آن جدا دانست. گردشگران برای آب گرم درمانی و طبیعت بکر و هوای سالم به این استان سفر می‌کنند. در یکی دو سال گذشته قیمت ارز بر افزایش ورود گردشگر به کشور نقش بسیاری داشته است. اگر اشتباه نکنم در روز بیش از ۴۰۰ گردشگر از مرز بیله‌سوار وارد استان اردبیل می‌شوند. به همین دلیل برنامه‌ریزی کردیم که از همین بازار به نفع استارتاپ‌های گردشگری استان بهره ببریم.
اخبار اکوسیستم گردشگری سلامت را در تلگرام مدتورپرس دنبال کنید
شما برای شتابدهی چگونه از استارتاپ‌ها حمایت می‌کنید؟
حمایت مالی بسیار کمی در مرحله سید داریم ولی با برخی از نهادهای دولتی برای دریافت مشوق‌های تفاهم‌نامه داریم. مثلا با صندوق نوآوری و شکوفایی دانشگاه تهران و معاونت علمی ریاست جمهوری کار می‌کنیم. همچنین می‌کوشیم با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای تزریق سرمایه به استارتاپ‌ها به تفاهم برسیم.
ارزیابی شما از کمیت استارتاپ‌های فعال استان اردبیل چیست؟ این تعداد کم استارتاپ برای جذب گردشگر سلامت در استان کافی هستند و اگر استارتاپ‌های دیگری بخواهند این فعالیت را آغاز کنند، چه نیازهایی را باید پوشش دهند؟
یکی از نیازهای مهم استارتاپ‌های گردشگری این است که در ورودی مرز کانترهایی داشته باشند تا هنگامی که گردشگر وارد ایران می‌شود، نرم‌افزارهای چندزبانه گردشگری روی گوشی آنان نصب شود و از بدو ورود گردشگر به کشور خدمات استارتاپ‌ها آغاز شود و گردشگر نیز با اطمینان کشور را بگردد و خدمات مورد نیاز خود را دریافت کند. ضمن اینکه دولت باید تبلیغات را برای این استارتاپ‌ها رایگان کند تا بتوانند بدون نگرانی و محدودیت در هزینه‌های تبلیغات، این بازار را گسترش دهند. البته برخی استارتاپ‌ها با ارگان‌های دولتی قرارداد دارند و بطور پراکنده این حمایت‌ها انجام می‌شود ولی حمایت حداکثری هنوز انجام نشده است. اعتماد به استارتاپ‌ها باید تبدیل به یک فرهنگ شود. ما هنوز با وجود تیم‌های قوی، تا رسیدن به نتیجه مطلوب برای استارتاپ‌های گردشگری فاصله داریم.
رویدادهای گردشگری سلامت استان تا چه اندازه در رشد شرکت‌ها و استارتاپ‌ها تاثیر داشته است و آیا این استارتاپ‌ها می‌توانند خدمات تخصصی درمانی آب‌های گرم استان را به گردشگران ارائه کنند؟
ما تاکنون شش استارتاپ‌ویکند زیر نظر معاونت علمی در استان برگزار کردیم. اخیرا یک استارتاپ‌ویکند آب‌درمانی در دانشگاه علوم پزشکی اردبیل برگزار و ایده‌های بسیاری برای هیدروتراپی مطرح شد. ولی موضوع این است که ایده‌ها به گوش متولیان این حوزه برسد. این ایده‌ها باید به صورت عملیاتی در کنار آب‌درمانی‌ها قرار گیرد و تبدیل به خدمات حرفه‌ای شود. الان سطح کیفی آب‌درمانی در اردبیل بالا است و بسیاری از این مراکز از لحاظ زیرساخت و خدمات دارای استانداردهای بین‌المللی هستند. ولی راهنمایان تور که با خود گردشگر می‌آورند، باید نگاه تخصصی‌تری به هیدروتراپی یا آب‌درمانی داشته باشند و استارتاپ‌ها می‌توانند این خلا را پر کنند.
اکنون چند شتاب‌دهنده فعال در اردبیل داریم؟
تنها شتاب‌دهنده‌ای که در استان به‌ویژه در حوزه گردشگری کاملا فعال است، ما هستیم. یک شتاب‌دهنده در حوزه فناوری اطلاعات است که کمی فعالیت خود را محدود کرده و بر رویدادها و ایونت‌ها متمرکز است. در صورتی که اردبیل می‌تواند قطب گردشگری باشد و نیازهای استارتاپی آن بیش از وضع موجود است.