زنجیره تامین گردشگری سلامت در حال کامل شدن است

یادداشتی از دکتر سعید هاشم‌زاده رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت

تفاهم‌نامه‌ای که بین وزارت بهداشت و سازمان میراث‌فرهنگی و گردشگری امضا شد یک گام بلند در صنعت گردشگری سلامت کشور است. این تفاهم‌نامه یک نقطه عطفی است که اگر همه ما، بازیگران این صنعت قدر این فرصت را بدانیم و از آن درست استفاده کنیم، قطعا می‌توانیم اتفاقات خوبی را برای سال‌های آینده گردشگری سلامت کشور رقم بزنیم. برای انجام این مهم نیازمند یک همت ملی هستیم. هیچ حوزه‌ای در پزشکی به‌اندازه گردشگری سلامت نیازمند کار گروهی نیست و امیدوارم این اتفاق از امروز با سرعت و عمق بیشتری رخ دهد.

صنعت گردشگری سلامت بازیگران متفاوتی دارد. یکی از مهمترین بازیگران این صنعت شرکت‌های تسهیل‌گر درمان هستند. درواقع این شرکت‌ها شکاف اطلاعاتی بین بیماران که عمدتا در آنسوی مرزها هستند و مراکز درمانی را پر می‌کنند.  وظایف این شرکت‌های تسهیل‌گر این است که ظرفیت‌های پزشکی ما را مانند بیمارستان‌ها و خدمات آنها، تعرفه‌های درمان و… را برای مشتریان ما که عمدتا از کشورهای همسایه‌ ایران هستند، معرفی کنند. این شرکت‌ها باید بتوانند به‌صورت کاملا علمی، شفاف و درست با پرهیز از بزرگ نمایی مراکز درمانی را تبلیغ کنند.

در این آیین نامه تاکید کرده‌ایم که شرکت‌های تسهیل‌گر درمان باید آنقدر در کار خود توانمند و خبره باشند و از ظرفیت‌های موجود مانند ظرفیت فضای مجازی، رسانه‌ها و… در خارج از کشور استفاده کنند تا بیمارستان‌ها و توانمندی‌های پزشکی کشور به درستی به مردم کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپای شرقی و یا کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان داده شود، تا به این ترتیب بتوانیم بخش عمده‌ای از بازار را از دست دلال‌ها خارج کنیم.

 در کنار این فرآیند اتفاقات دیگری نیز خواهد افتاد. یک گردشگر سلامت در کشور در شرایط مختلف اعم از خرید بلیط هواپیما، گرفتن ویزا، اقامت در هتل و… باید راهنمایی و همچنین روند پس از درمان بیمار باید در کشور خودش از ایران پیگیری شود. برای انجام این موارد باید یک سازمان‌دهی خوبی در این صنعت رخ دهد.

گامی بلند برای رفع مشکلات صدور مجوزهای گردشگری سلامت

با توجه به این موارد به قسمتی رسیدیم که باید عنصری وجود داشته باشد تا برای بازیگر این صنعت شرح وظایفی را مشخص کند. متاسفانه در طول سال‌های گذشته از ظرفیت شرکت‌ها و بازیگران این صنعت که می‌توانستند تاثیرگذار باشند و کارهای خوبی را انجام دهند غافل بودیم و کار زیادی را در این حوزه انجام ندادیم. از حدود بیش از یک سال است که ما در حال تهیه و تدوین آیین‌نامه‌ای بودیم که این خلا و ناهماهنگی را بتوان از طریق عمل کردن به آن برطرف کرده و برای آن راهکاری بسازیم. به‌این ترتیب آیین‌نامه‌ای توسط اداره گردشگری سلامت اداره کل نظارت و اعتبار بخشی، در معاونت درمان وزارت بهداشت نوشته شد. این آیین‌نامه باید کاملا به‌روز شده و اشکالاتش رفع شود. البته ناگفته نماند که ما در نگارش این آیین‌نامه و همچنین ایجاد شرکت‌های تسهیل‌گر درمان نیم نگاهی به شرکت‌های موفق در کشورهای موفق این حوزه مانند ترکیه و هند و حتی کشورهای دورتر داشتیم.

ما سعی کردیم با الهام از تجربه‌های آنها در این  صنعت خلاهای خودمان را بشناسیم و آنها پر کنیم. در نهایت به آیین‌نامه‌ای رسیدیم که توسط دو ارگان اصلی این صنعت به امضا رسید. این آیین‌نامه به‌زودی ابلاغ خواهد شد و می‌توانیم بر اساس آن شرکت‌های جدید را راه‌اندازی کنیم. به این ترتیب بر اساس این تئوری و تعریف جدید از شرکت‌های تسهیل‌گر درمان و همچنین چرخه کاری که برای ورود بیمار خارجی درنظر گرفتیم، زنجیره تامین ما در این صنعت کامل خواهد شد. در این هنگام است که ما انتظار داریم با ورود این شرکت‌ها به عرصه گردشگری سلامت، زمینه فعالیت دلال‌ها را بیشتر از گذشته محدود کنیم.

ما در حال ایجاد یک زیرساخت الکترونیکی هستیم که تا تمام بازیگران حوزه گردشگری سلامت می‌توانند اطلاعات خود را از آنجا دریافت کنند.  فایده این سامانه این است، زمانیکه بیمار وارد کشور می‌شود از طریق این سامانه یک کد خاصی به او تعلق می‌گیرد که این بیمار می‌تواند از طریق این کد وارد بیمارستان شود، هتل رزرو کند و… به‌طور کلی بیمار به‌راحتی قابل پیگیری است. ما زمینه ایجاد این سامانه را فراهم کرده‌ایم و درآینده نه‌چندان دور از آن رونمایی خواهیم کرد.

در این آیین نامه تاکید کرده‌ایم که شرکت‌های تسهیل‌گر درمان باید آنقدر در کار خود توانمند و خبره باشند و از ظرفیت‌های موجود مانند ظرفیت فضای مجازی، رسانه‌ها و… در خارج از کشور استفاده کنند تا بیمارستان‌ها و توانمندی‌های پزشکی کشور به درستی به مردم کشورهای همسایه و حتی کشورهای اروپای شرقی و یا کشورهای حاشیه خلیج فارس نشان داده شود، تا به این ترتیب بتوانیم بخش عمده‌ای از بازار را از دست دلال‌ها خارج کنیم.

این شرکت‌ها به‌صورت شرکت‌های مستقلی هستند که برای انجام هرکاری باید مجوز آن را از مسئولین مرتبط با آن کار دریافت کنند. آنها حتی می‌توانند خدمات را از ارائه‌دهندگان آن خدمت خریداری کرده و با آن‌ها قرارداد ببندند. برای نمونه اگر یک شرکت می‌خواهد بیماری را خود از کشور دیگری برای درمان به ایران بیاورد باید بلیط هواپیمای آن بیمار را از یک آژانس گردشگری معتبر و دارای بند ب مورد تائید سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تهیه کند. اگر آن شرکت خواهان جابه‌جایی بیمار با آمبولانس است باید از شرکت‌های ارائه دهنده خدمات آمبولانسی که دارای مجوز رسمی و معتبر از وزرات بهداشت هستند، خدمات بگیرد.

به طورکلی شرکت تسهیل‌گر درمان هر خدمتی که می‌خواهد ارائه دهد باید از ارائه دهنده حرفه‌ای آن خدمت، این خرید خدمتی را انجام دهد. ضمن اینکه در کنار تمام این کارها باید درخصوص بازاریابی پزشکی و همچنین باقی وظایفش هم به‌درستی فعالیت کند.

در ادامه بگویم که ما در حال ایجاد یک زیرساخت الکترونیکی هستیم، تا تمام بازیگران حوزه گردشگری سلامت بتوانند اطلاعات خود را از آنجا دریافت کنند. ما می‌خواهیم در این صنعت سامانه واحدی داشته باشیم تا وزارت امورخارجه، وزارت کشور، وزارت بهداشت، سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و به طورکلی همه سازمان‌ها و بازیگران حوزه گردشگری سلامت در آن حضور داشته باشند. فایده این سامانه این است، زمانیکه بیمار وارد کشور می‌شود از طریق این سامانه یک کد خاصی به او تعلق می‌گیرد که این بیمار می‌تواند از طریق این کد وارد بیمارستان شود، هتل رزرو کند و… به‌طور کلی بیمار به‌راحتی قابل پیگیری است. ما زمینه ایجاد این سامانه را فراهم کرده‌ایم و درآینده نه‌چندان دور از آن رونمایی خواهیم کرد.