تمهیدات ویژه اتحادیه اروپا برای بهبود صنعت گردشگری سلامت

صنعت مسافرت پزشکی در طول چند دهه اخیر رشد قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده است و دلیل این امر ارتقا زیرساخت مراقب بهداشتی در بسیاری از کشورها، افزایش سرمایه‌گذاری در بازار مسافرت پزشکی و پیشرفت فناوری است. در این میان جاذبه‌های کشورهای اروپایی را نباید دست کم گرفت. خوب است بدانیم که جزیره خوار در کرواسی مهد گردشگری سلامت اروپا قلمداد می‌شود. اما به راستی گردشگری سلامت در اروپا چه جایگاهی دارد؟

کشورهای اروپایی از نظر خدمات و تسهیلات گردشگری سلامت چه جایگاهی دارند؟

در سال‌های اخیر بازار مسافرت پزشکی در اروپا به صورت تصاعدی رشد کرده است و کشورهای اروپایی بسیاری به تدریج درحال تبدیل شدن به بازیکنان اصلی در این صنعت هستند. یکی از محرک‌های کلیدی این رشد در سفر سلامتی در اروپا دستورالعمل اروپایی سال ۲۰۱۴ در زمینه مراقبت‌های بهداشتی فرامرزی است که به شهروندان اتحادیه اروپا امکان دسترسی آسان به مراقبت‌های بهداشتی در تمامی اعضای این اتحادیه را می‌دهد. با این شرایط، تمامی پرداخت‌ها درداخل کشورهای عضو قابل انجام است.

از زمان تدوین این دستورالعمل، کشورهای واقع در اروپای شرقی و مرکزی نظیر ترکیه، لهستان، جمهوری چک، لتونی، مجارستان و رومانی به مقاصد گردشگری جالب توجه برای شهروندان غرب اروپا تبدیل شده اند.

دلایل مختلفی را می‌توان برای چرایی مسافرت این بیماران به دیگر کشورها با اهداف مسافرت سلامتی برشمرد اما رایج‌ترین آنها عبارتند از دسترس ناپذیری عمل مورد نیاز در کشورهای مبدأ، مقرون به صرفه بودن و کیفیت بالاتر مراقبت پزشکی در خارج و بهره گیری از فرصت تعطیلات به همگام دوره نقاهت.

گردشگری سلامت در اروپا و انواع آن

سفر پزشکی یکی از زیرمجموعه‌های گردشگری سلامت است که دو عضو دیگر هم دارد: گردشگری تندرستی و گردشگری اسپا. سفر پزشکی شامل درمان بیماری می‌شود درحالی که بازار گردشگری رفاه یا حال خوب دربرگیرنده ارتقا احساس خوشبختی شخصی از طریق جوانسازی و فعالیت های خوشایند است. از سوی دیگر گردشگری اسپا شامل پیشگیری از بیماری و حفظ سلامتی از راه گستره وسیعی از اقدامات پزشکی و غیر پزشکی می‌شود و هرکدام از اینها اثر بسیار بزرگی بر اقتصاد اعضای اتحادیه اروپا داشته و دارند.

بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۱۷ از سوی مدیر کل اتحادیه اروپا برای سیاست‌های داخلی با نام «گردشگری سلامت در اتحادیه اروپا: یک بررسی کلی» انجام شده است، گردشگری سلامت در اروپا ۴۷ میلیارد یورو ارزش دارد. این رقم ۴٫۶ درصد بازار گردشگری کل و ۰٫۳۳ درصد از تولید ناخالص ملی ۲۸ عضو اتحادیه اروپا را در برمی‌گیرد.

آلمان، سوئد، لهستان، ایتالیا و فرانسه بازیگران اصلی در بازار گردشگری سلامت در میان ۲۸ عضو اتحادیه اروپا هستند؛ با این توضیح که بازار گردشگری سلامت در این کشورها ۷۵ درصد از کل بازار آنها در تمامی عرصه‌ها را شامل می‌شود.

اقدامات مشترک کشورهای اروپایی در زمینه گردشگری سلامت

در سراسر اتحادیه اروپا چندین مدل و سازمان برای سفر پرشکی وجود دارد که با آن دستورالعمل مذکور در مورد مراقبت‌های سلامتی فرامرزی تجهیز می‌شوند، برخی از این کشورها برای تأمین خدمات مراقب بهداشتی معینی به دیگر کشورها و تحت شرایط مشخص همکاری کرده‌اند.

فرانسه و بلژیک

در مرز فرانسه و بلژیک اقدام همکاری فرامرزی آردنس برقرار است که نوعی شراکت میان هر دو این کشورها است و به زنان فرانسه این امکان را می‌دهد که در بلژیک به دنبال مراقبت‌های مربوط به زایمان باشند. منظور از این مراقبت‌ها به مراقبت های پیش از بارداری و زایمان مربوط می‌شود.‌
با اینکه همکاری در زمینه مراقبت سلامتی میان فرانسه و بلژیک به طور رسمی در سال ۲۰۰۲ آغاز شد اما در سال ۲۰۰۵ به طور رسمی و قانونی آغاز به کار کرد. آن هم هنگامی که یک «منطقه دسترسی به مراقبت فرامرزی» برقرار شد تا به افراد تحت پوشش بیمه، امکان دریافت خدمات در بیمارستان‌ها و تسهیلات سلامتی تعیین شده در هر دو سوی مرز را بدهد.

اگرچه این همکاری منجر به بازگشت‌های کوچک مالی برای فرانسه شده است، این کشور درصدد است تا با باز کردن درهای خود به روی مسافران خارج از اتحادیه اروپا که قصد سفر پزشکی به فرانسه را دارند به اقتصاد خود تنوع ببخشد.

در گزارشی از سوی دولت فرانسه در سال ۲۰۱۵، یک اقتصاددان بهداشت، ژان دو کرواسدو، نسبت به ایجاد یک سازمان مادر نظیر Medical France توصیه کرد که در راستای افزایش مشتریان بین‌المللی و جذب بیماران خارجی‌تر و نیز ایجاد گروه‌های گردشگری بین‌المللی که در آن کارکنان برای برقراری ارتباط با خارجی‌ها به زبان‌های مختلف مجهز باشند خدمت رسانی کنند.

در این گزارش ذکر شده بود که ابداع مجدد سیستم مراقبت بهداشتی در فرانسه و لحاظ کردن دغدغه‌های گردشگری در این سیستم، دست کم ۳۰ هزار شغل ایجاد می‌کند و تا سال ۲۰۲۰ به اندازه ۲ میلیارد یورو برای اقتصاد فرانسه سودآور خواهد بود.

انگلیس و مالت

همکاری فرامرزی در مراقبت بهداشتی میان انگلیس-مالت یکی از قدیمی‌ترین و منسجم‌ترین مدل‌های سفر پزشکی فرا مرزی در اروپا است. این همکاری که از سال ۱۹۷۵ آغاز شده است به بیماران اهل جمهوری مالت، امکان دسترسی آسان به مراقبت‌های تخصصی برای بیماری‌های نادر را می‌دهد؛ یعنی مراقبت‌هایی که در مالت در دسترس نیست. در مقابل، مزایای انگلیس از این همکاری با داشتن شهروندانی که به طور موقت یا دائمی ساکن مالت هستند شامل دسترسی به مراقبت بهداشتی رایگان در مالت و خارج از دستورالعمل کنونی اتحادیه اروپا می‌شود.

این همکاری به صورت سالانه‌ سهم مراجعه کنندگان اهل مالت را به ۱۸۰ بیمار برای درمان در سازمان دولتی خدمات بهداشتی عمومی (NHS) در انگلستان می‌رساند. این خدمات که از رهگذر چنین شراکتی تأمین می‌شوند رایگان هستند و کیفیت مراقبت‌ها به دلیل استفاده از پروتکل‌ها، دستورالعمل‌ها و رویه‌های مشابه برای بیماران مالتایی و بیماران NHS تفاوتی ندارد.

برای هر مراجعه کننده، متخصصان مالتی کلینیک با کارشناسان مناسب در انگلیس صحبت می‌کنند و اگر توافقشان به جایی رسید که آن فرد متخصص لازم است از آن بیمار مراقبت کند یک تقاضا نامه رسمی ترتیب می‌دهد و به کمیته شورای درمان در خارج از کشور در مالت اراسال می‌کند. در برخی موارد لازم است که مراقبت و مراجعه در اسرع وقت صورت گیرد. این موارد به صورت شفاهی به تأیید می‌رسد و بیماران با هواپیمایی مالت به انگلیس منتقل می‌شوند.

این همکاری امکان جابه‌جایی متخصصان مراقبت سلامت را نیز افزایش می‌دهد، به طوری که پزشکان انگلیس در ۱۲ زیر تخصص رسیدگی به بیماران سرپایی را انجام می‌دهند و به کلینیک‌هایی در مالت که برای بیماران این کشور است و درچارچوب برنامه مذکور در انگلستان نیز ویزیت می‌شوند سرکشی می‌کنند.

نحوه پرداخت هزینه‌های سفر پزشکی در اتحادیه اروپا

مراقبت‌هایی که توسط یک شهروند کشورهای اروپایی در دیگر عضو اتحادیه اروپا دریافت می‌شود به شیوه‌های متفاوت قابل پرداخت است. اول از همه، فرد بیمار می‌تواند خودش پرداخت کند. دوم، پرداخت می‌تواند از طریق یک بیمه خصوصی مانند بیمه سفر پزشکی صورت گیرد. سوم، می‌توان به واسطه شرکت‌های بیمه که با تأمین کنندگان بهداشت کشور مقصد عضو در اتحادیه اروپا شریک هستند پرداخت کرد. شیوه چهارم پرداخت از طریق چارچوب اتحادیه اروپا است که به بیمارانی که در چارچوب طرح‌های بیمه اجتماعی سلامت بیمه هستند اجازه می‌دهد تا درمان برنامه‌ریزی شده را در خارج از کشور به واسطه بیمه گذار داخلی سلامت دریافت کنند.

با گام‌هایی رو به رشدی که برای بازسازی گردشگری سلامت در اروپا و توسعه سیستم‌های مراقبت بهداشتی و فناوری برداشته می‌شود جای هیچ تردیدی نیست که در آینده شاهد بازگشتن دوباره اروپا به جایگاه مرکزی خود در بازار جهانی سفر پزشکی باشیم.

منبع: Medical Tourism Magazine