آنابیز پلتفرمی برای ارائه خدمات آزمایشگاه‌های غیرپزشکی
گفت‌وگو با محمد کی ارسلان هم‌بنیان‌گذار استارتاپ آنابیز که معتقد است اکوسیستم سلامت را باید بازتعریف کرد
حوزه سلامت فقط در درمان خلاصه نمی‌شود و بسیار گسترده تر از این تعاریف است و حوزه‌هایی همچون پیشگیری را نیز در بر می‌گیرد. این هدفی است که محمد کی ارسلان و ابوذر سهرابی در استارتاپ آنابیز در پی تحقق آن هستند. محمد کی ارسلان متولد ۶۵ در تهران است و لیسانس مهندسی کامپیوتر از دانشگاه علم و فرهنگ و ارشد کارآفرینی از دانشگاه تهران دارد. ابوذر سهرابی نیز متولد ۶۰ است و لیسانس، ارشد و دکترای مواد و متالورژی از دانشگاه شریف دارد. محمد می‌گوید: «آنابیز پلتفرمی برای ارائه خدمات آزمایشگاه‌های غیرپزشکی در کشور در حوزه مواد، متالورژی، شیمی، فیزیک، آب و خاک و حوزه‌های مختلف دیگر است. دلیلی که آنابیز در حوزه سلامت قرار می‌گیرد به دلیل این است که تعاریف درستی از حوزه سلامت در ایران وجود ندارد و اکثرا سلامت را لزوما مترادف با درمان و حوزه پزشکی در نظر می‌گیرند. در صورتی که در دنیا حوزه سلامت بسیار گسترده تر از این تعاریف است و آنابیز قصد دارد در حوزه آزمایشگاه‌های آب و خاک و صنایع غذایی و محیط زیست به صورت جدی کار کند چرا که این حوزه‌ها ارتباط بسیار مستقیمی با حوزه سلامت و پیشگیری از بروز بیماری‌ها دارند.»
از چه زمانی ایده استارتاپ آنابیز شکل گرفت و تصمیم گرفتید کار را شروع کنید؟
من و دکتر سهرابی از اساتید دانشگاه تهران در شعبه فومن هستیم. با توجه به توانمندی‌هایی که در خود می‌دیدیم و با توجه به مشکلات و نارسایی‌هایی که در حوزه آزمایشگاه‌های کشور مشاهده می‌کردیم جای یک پلتفرم که بتواند متقاضیان خدمات آزمایشگاهی را به آزمایشگاه‌ها مرتبط کند خالی می‌دیدیم. ایده استارتاپ آنابیز از همین جا شکل گرفت و از تیرماه امسال کار را شروع کردیم.
در مورد آنابیز بیشتر توضیح دهید و اینکه چطور آن را در حوزه سلامت تعریف می‌کنید؟
همان طور که گفتم آنابیز یک پلتفرم در حوزه آزمایشگاهی است و فعلا آزمایشگاه‌های غیرپزشکی را پوشش می‌دهد. ما در حوزه صنایع غذایی، محیط زیست، آب و خاک آزمایشگاه‌های زیادی در کشور داریم و یکی از برنامه‌هایی که در آنابیز به دنبال آن هستیم این است که آزمایشگاه بر روی میز آشپزخانه هر فرد خانه‌دار قرار بگیرد. مثلا خانم‌های خانه‌دار بتوانند هر نوع آنالیزی را بر روی مواد اولیه‌ای که برای طبخ غذا می‌خواهند استفاده کنند انجام دهند. به عنوان مثال آنالیز سم‌زدایی گوشت قرمز و یا آنالیز کیفیت آب آشامیدنی و غیره. این خدمات برای مخاطبان عمومی قرار است ارائه شود، ولی در حال حاضر خدمات آنابیز برای دانشجویان و پژوشگران ارائه می‌شود.
مخاطبان استارتاپ آنابیز به طور کلی چه گروه‌هایی را شامل می‌شوند؟
حدود ۴۵۰۰ آزمایشگاه تخصصی در سراسر کشور وجود دارد که سرویس‌های تخصصی آنالیز و آزمون و تست ارائه می‌دهند. دسته اول مخاطبان استارتاپ آنابیز این آزمایشگاه‌ها، پژوهشگران و اهالی دانشگاه هستند. دسته دوم تولیدکنندگان و صنعت‌گران هستند. و دسته سوم واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات مختلف که لازم دارند یک سرس آنالیز‌های اجباری بر روی محصولاتی که وارد یا صادر می‌کنند انجام دهند. دسته آخر هم مخاطبان عمومی مانند خانم‌های خانه‌دار هستند.
مخاطبان در حال حاضر چطور می‌توانند از خدمات آنابیز استفاده کنند؟
حدود سه ماه است که وب سایت آنابیز راه‌اندازی شده است و مخاطبان می‌توانند از طریق سایت ثبت سفارش کنند و یک آزمون خاص را بین آزمایشگاه‌های مختلف از نظر کیفیت و قیمت مقایسه کنند و در نهایت آزمایشگاه موردنظر خود را انتخاب کنند. ما نمونه را در شهر تهران پیک‌آپ می‌کنیم و به دست آزمایشگاه موردنظر فرد برای انجام آنالیز می‌رسانیم. پس از انجام آنالیز نتیجه آن در داشبورد کاربر در سایت بارگذاری می‌شود.
چه تعداد آزمایشگاه با شما در حال همکاری هستند؟و چه تعداد کاربر از خدمات استارتاپ آنابیز استفاده کرده‌اند؟
در حال حاضر ۵۰ آزمایشگاه با ما همکاری می‌کنند ولی این تعداد در حال افزایش است. با توجه به اینکه هنوز تبلیغاتی انجام نداده‌ایم و تقریبا دو هفته است که به صورت جدی خدمات رسانی می‌کنیم تا کنون حدود ۲۰ کاربر از خدمات ما استفاده کرده‌اند که به صورت ارگانیک از طریق گوگل ما را پیدا کرده‌اند. علاوه بر این با توجه به اینکه تعداد زیادی آزمایشگاه هستند که ظرفیت خالی ندارند پیش بینی ما این است که استقبال خوبی از این خدمات بشود.
چه شیوه درآمدزایی در آنابیز دارید؟
شیوه درآمدزایی ما مبتنی بر دریافت کارمزد از آزمایشگاه‌هاست. براساس هر سفارشی که دریافت می‌کنیم طبق توافقی که با آزمایشگاه‌ها داریم پورسانت دریافت می‌کنیم که مبلغ آن هم متفاوت است.
در حوزه فعالیت شما قبلا کاری انجام شده بود؟
رقیبی که به صورت پلتفرم این خدمات را ارائه دهد شناسایی نکرده‌ایم و معاونت علمی‌ریاست جمهوری و دانشگاه آزاد به صورت وب دایرکتوری فقط اسامی‌آزمایشگاه‌ها را منتشر کرده‌اند و خدمات آنلاین ارائه نمی‌دهند. می‌توانم بگویم در حوزه ارائه پلتفرم نوآور بوده‌ایم.
با چه سرمایه اولیه کار را شروع کردید؟
ما با سرمایه شخصی حدود ۱۵ میلیون تومان کار را شروع کردیم و تا کنون به صورت بوت‌استرپ جلو آمده‌ایم.
ارزیابی از حجم بازار دارید و اینکه شما چند درصد آن را می‌خواهید بدست بیاورید؟
حجم این بازار را ما حدود ۳۰۰ میلیارد تومان در سال تخمین زده‌ایم و تلاش می‌کنیم که بتوانیم ده درصد از این حجم را بدست بیاوریم.
در این مدتی که در اکوسیستم سلامت حضور داشتید چه ظرفیت‌هایی را شناسایی کرده‌اید که جای کار بیشتری دارید؟
همان طور که گفتم تعریف اشتباهی که از حوزه سلامت در اکوسیستم صوت می‌گیرد باعث شده است اکثر استارتاپ‌هایی که فعالیت می‌کنند در حوزه درمان و خدمات بعد از درمان فعال باشند. ولی حوزه سلامت حتی قبل از درمان و حوزه پیشگیری را شامل می‌شود. به همین دلیل ما در تلاش هستیم که داده‌های مفیدی را حوزه موارد پایه‌ای مانند آب و خاک و صنایع غذایی جمع‌آوری کنیم که می‌تواند داده‌های تصمیم‌سازی برای برخی از ارگان‌ها و حتی برای مردم عادی باشد. ما تلاش می‌کنیم باز تعریفی در حوزه سلامت داشته باشیم.
در مورد صادرات خدمات خود برنامه‌ای دارید؟
پلتفرم ما به زبان انگلیسی هم آماده شده است و با توجه به تجهیزات آزمایشگاهی که در ایران وجود دارد به بازار کشورهای همسایه هم فکر می‌کنیم. به خصوص در کشور عراق تعداد زیادی دانشجو وجود دارد که با بسترسازی که انجام داده‌ایم می‌توانیم تقاضای خوبی را از خارج از کشور برای آنابیز جذب کنیم.
در این مدت با چه موانع و مشکلاتی روبرو بودید که اگر وجود نداشت با رشد بهتری رشد می‌کردید؟
هر کسب و کاری با مشکلاتی روبرو است ولی مهمترین مشکل استارتاپ آنابیز انحصار است. انحصاری که در دولت و حوزه استاندارد وجود دارد باعث شده تا یک سری از تولیدکنندگان و واردکنندگان مجبور باشند تنها به آزمایشگاه‌های خاص مراجعه کنند. این انحصارها به صورت رسمی و غیررسمی وجود دارد و مهمترین چالش ما این است که بتوانیم این مشکلات را حل کنیم. چراکه هر چقدر مقایسه و انتخاب در این حوزه بیشتر شود، استارتاپ‌هایی مانند ما رونق می‌گیرند.
فکر می‌کنید اکوسیستم سلامت چقدر ظرفیت دارد تا به یک صنعت تبدیل شود؟
من فکر می‌کنم در حال حاضر نیز با توجه به حجم گردش مالی که اکوسیستم سلامت وجود دارد به یک صنعت تبدیل شده است. ولی به طور کلی از یک طرف باید تعریف مشخص‌تری برای این حوزه وجود داشته باشد و از طرف دیگر تکرار در آن کمتر شود. چرا که در حال حاضر در برخی از موضوعات تعدد استارتاپ‌ها زیاد است در حالی که این اکوسیستم ظرفیت نوآوری بالایی دارد.
گفت‌وگو: آزاده خیرآبادی