حضور دانشجویان مهم‌ترین دستاورد «ایران‌بایو» بود
گفت‌وگو با مهدی پورشاکر میبدی، مدیرعامل شتاب‌دهنده لاکتوویژن و از فعالان زیست‌فناوری کشور در مورد رویداد ایران‌بایو
جمیله گنجعلیخانی‌زاده |سومین کنگره و نمایشگاه بزرگ محصولات زیست‌پزشکی و صنایع وابسته (ایران‌بایو) ۱۷ تا ۱۹ خردادماه توسط انجمن «تولیدکنندگان و صادرکنندگان محصولات بیوتکنولوژی ایران» در راستای معرفی توانمندی و ظرفیت‌های فعالان این صنعت، فراهم‌کردن فضای تبادل اطلاعات و ارائه آخرین دستاوردهای زیست‌فناوری کشور در محل هتل المپیک تهران برگزار شد. ایجاد حلقه ارتباطی و افزایش هم‌افزایی میان پژوهشگران، متخصصان و فعالان زیست‌فناوری، زیست‌پزشکی و صنایع وابسته، ارائه آخرین دستاوردهای علمی، تحقیقاتی و صنعتی، ایجاد ارتباط پژوهش و تحقیقات علمی با جریان روز صنعت، حمایت از صنایع تولیدی داخلی و گسترش بازار، افزایش فرصت‌های صادراتی، ایجاد بستر مناسب برای شبکه‌سازی و فراهم‌آوردن فرصت شغلی برای فارغ‌التحصیلان از جمله اهدافی است که برگزارکنندگان این رویداد برشمرده‌اند. برپایی تورهای دانشجویی، بازدید از شرکت‌های حاضر در نمایشگاه و معرفی طرح‌های حمایتی از ایده‌ها و طرح‌های نوآورانه از جمله مواردی بود که بازدید دانشجویان و استادان دانشگاهی را از این نمایشگاه افزایش داده بود. در ادامه توصیفی از وضعیت، چالش‌ها و فرصت‌های فضای اکوسیستم زیست‌فناوری کشور و نیز دستاوردهای کنگره‌ی ایران‌بایو را از نقطه‌نظر مهدی پورشاکر میبدی، مدیرعامل شتاب‌دهنده لاکتوویژن می‌خوانید:
——-
مهدی پورشاکر میبدی، مدیر شتاب‌دهنده لاکتوویژن:
شتاب‌دهنده «لاکتوویژن» با اسم ثبتی «زیست محصول پارسیان» فعالیت خود را از سال 13۹۷ با برنامه‌ریزی، شکل‌دهی ساختار و تجهیز آزمایشگاه و سایر اقدامات زیرساختی آغاز کرد. ما در شهریورماه همان سال توانستیم شش تیم جذب کنیم و به این دلیل که آن زمان اکوسیستم آن‌قدر بالغ نشده بود تا بتوان از آن تیم-ایده خوبی بیرون کشید، مدل استارتاپ استودیویی را برای فعالیت خود انتخاب کردیم. هدف ما از این مدل ایجاد یکسری نمونه‌های موفق بود تا برای سایر استارتاپ‌ها و فعالان این حوزه چراغ راه باشند. در این مدت توانستیم سه سایکل برگزار و حدود ۴۰ تیم را شتاب‌دهی کنیم.
لاکتوویژن در حوزه‌های زیست‌فناوری میکروبی، غذایی و… فعالیت می‌کند. از ۴۰ تیمی که جذب کرده‌ایم، خوشبختانه کمتر از انگشتان یک دست شکست داشته‌ایم، زیرا مجموعه ما در جذب تیم‌ها و آغاز فعالیت سخت‌گیری زیادی دارد و دقیق عمل می‌کند. از نظر ما وقت و انرژی هر دو طرف باارزش است و به‌طور طبیعی کسی نمی‌خواهد روی موضوعی کار کند که احتمال شکست آن بالاست. از تیم‌هایی که با ما فعالیت می‌کنند، سه تیم به‌صورت شرکت بوده‌اند. معمولاً این حالت را داشته‌ایم که چند مورد از تیم‌ها در انتهای دوره شتاب‌دهی به این نتیجه رسیده‌اند که اگر کنار هم قرار گیرند و محصولات‌شان را به‌صورت سبد محصول ارائه دهند، در بازار موفق‌تر خواهند بود. همچنین برخی فناورهای ما به این دلیل که تمایل داشتند در حوزه آکادمیک و تحقیق و توسعه بمانند، محصول‌شان را به‌صورت دانش فنی واگذار کرده‌اند.
در حال حاضر شرایط جذب سرمایه‌گذار در همه حوزه‌ها سخت است، اما در حوزه زیست‌فناوری سرمایه‌گذاران خوبی وجود دارد که البته تعدادشان محدود است. این سرمایه‌گذاران حساسیت بسیار بالایی برای ورود دارند؛ دلیل این موضوع این است که در این حوزه وقتی شما می‌خواهید وارد مید استیج شوید، عددهای سرمایه‌گذاری بالاست و شما حداقل باید در حدود ۳۰ الی ۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کنید.
در حوزه اکوسیستم نوآوری زیست‌فناوری دو چالش اصلی وجود دارد؛ اولین چالش ما موضوع رگولاتوری است. فرایندهای ارگان‌های دولتی خیلی زمان‌بر و کُند است، اما اکوسیستم نوآوری بسیار پرسرعت و چالاک حرکت می‌کند. اینکه یک ترمزی وجود داشته باشد و اجازه ندهد ما با آن سرعتی که می‌خواهیم به پیش برویم، باعث صدمه‌دیدن شرکت‌های استارتاپی می‌شود. اتفاق افتاده که محصولاتی آن‌قدر پشت در اتاق‌های اخذ مجوز معطل مانده‌اند که دیگر محبوبیت، الزام و نیاز آن محصول در بازار از بین رفته و همه سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده سوخت شده است.
از همه دست‌اندرکاران و برگزارکنندگان نمایشگاه ایران‌بایو تشکر می‌کنم که زحمت‌کشیده بودند و نمایشگاه خوب و بدون نقصی را برگزار کردند. به نظرم مهم‌ترین دستاوردی که این رویداد برای همه اعضای اکوسیستم استارتاپی داشت، حضور پررنگ دانشجویان و فعالان علمی حوزه زیست‌فناوری و زیست‌شناسی بود. دانشجو و بخش علمی برای حوزه کاری ما نیروی محرکه است. حضور این افراد در نمایشگاه باعث افزایش آگاهی و آشنایی افراد با ادبیات شتاب‌دهنده‌ها، شرکت‌های صنعتی و تولیدی می‌شود. همچنین این رویداد می‌تواند باعث شود دانشجویان و بخش علمی این تلاش را داشته باشند که دانسته‌ها، مهارت‌ها و تجربیات خودشان را به آنچه شرکت‌ها به آن نیاز دارند، نزدیک کنند. در این نمایشگاه محیطی فراهم شده بود که تقریباً همه بزرگان این صنعت در آن حضور داشته باشند. این اتفاق کمک کرد تا انتقال تجربه بسیار خوبی را شاهد باشیم. این نمایشگاه برای مجموعه ما نیز فرصت خوبی بود تا حوزه فعالیت، اهداف و نیازمندی‌های خود را معرفی کند.
در حوزه اکوسیستم نوآوری زیست‌فناوری دو چالش اصلی وجود دارد؛ اولین چالش ما موضوع رگولاتوری است. فرایندهای ارگان‌های دولتی خیلی زمان‌بر و کُند است، اما اکوسیستم نوآوری بسیار پرسرعت و چالاک حرکت می‌کند. اینکه یک ترمزی وجود داشته باشد و اجازه ندهد ما با آن سرعتی که می‌خواهیم به پیش برویم، باعث صدمه‌دیدن شرکت‌های استارتاپی می‌شود. اتفاق افتاده که محصولاتی آن‌قدر پشت در اتاق‌های اخذ مجوز معطل مانده‌اند که دیگر محبوبیت، الزام و نیاز آن محصول در بازار از بین رفته و همه سرمایه‌گذاری‌های انجام‌شده سوخت شده است.
چالش بعدی که باید به آن پرداخته شود، حمایت از سرمایه‌گذاری در این بخش است. تصویب قانون «جهش تولید دانش‌بنیان» به‌ویژه ماده ۱۰ آن که سرمایه‌گذاری در حوزه نوآوری را به‌عنوان معافیت مالیاتی می‌پذیرد، اتفاق خوبی در این حوزه است. امیدواریم شرایطی که دولت گذاشته، بتواند مشوقی برای سرمایه‌گذاران خصوصی باشد تا سرمایه‌گذاری بیشتری را در این حوزه شاهد باشیم و چرخه اکوسیستم پررونق‌تر بچرخد. امیدواریم برنامه هفتم توسعه هم به گونه‌ای نگارش و مصوب شود که در آن از سرمایه‌گذاری در حوزه نوآوری و اقتصاد اکوسیستم استارتاپی حمایت شود تا بتوانیم در این مسیر با سرعت بیشتری پیش برویم.
مطالب مرتبط:
مهم‌ترین مسئله صنعت سلامت ساختن یک اجتماع است/ رگولاتوری از سرعت رشد تکنولوژی سلامت جا مانده است
مراکز رشد فناوری در حال تکامل هستند
گفت‌وگو با یگانه کشوار، مدیر داخلی شرکت زیست‌فناوری کوثر و از فعالان زیست‌فناوری کشور در حاشیه رویداد ایران‌بایو