فرصت‌ها و موانع پیش روی سامانه جامع گردشگری سلامت

در شرایطی که به تازگی سامانه جامع گردشگری سلامت راه‌اندازی شده است، کارشناسان تاکید دارند که این سامانه جامع نمی‌تواند به تنهایی در مسیر توسعه صنعت توریسم درمانی معجزه کند

کارشناسان توریسم درمانی، بارها به ضرورت راه‌اندازی سامانه جامع گردشگری سلامت تاکید کرده‌اند و نبود این سامانه را یکی از موانع مهم توسعه توریسم پزشکی می‌دانند. حالا سعید هاشم زاده، رئیس اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت از راه‌اندازی سامانه جامع گردشگری سلامت در کشور خبر داده است تا این خلا جدی در گردشگری پزشکی کشور، مرتفع شود.

به گزارش خبرگزاری گردشگری سلامت ایران، هاشم زاده درباره جزئیات این سامانه جامع، توضیح داده است: اداره گردشگری سلامت وزارت بهداشت به فکر طراحی سامانه جامعی برای بیماران بین المللی بود که این سامانه با همکاری سازمان‌های ذیربط راه اندازی شد و دارای اجزا و عناصر مختلفی است، به طوری که وزارتخانه‌های بهداشت، کشور و حتی وزارت امور خارجه در این سامانه برای انجام کارهای مربوط به گردشگران سلامت فعالیت می‌کنند. قسمتی از سامانه اداره گردشگری سلامت مربوط به شرکت‌های تسهیل‌گر است و کاربرد این شرکت‌ها پر کردن شکاف اطلاعاتی بیماران بین المللی و مراکز درمانی ایران است.

هاشم زاده اظهار کرد: مجوز فعالیت شرکت‌های تسهیل‌گر به وسیله وزارت بهداشت صادر می‌شود و فعالیتشان، معرفی توانمندی‌های بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشورمان به بیماران بین‌المللی و آن سوی مرزها است. زمانی که یک گردشگر سلامت، ویزای ایران را از طریق وزارت امور خارجه دریافت می‌کند، به آن فرد یک کد شناسایی داده می‌شود که خاص خود بیمار است و از زمانی که برای درمان وارد کشور می‌شود، قابلیت ردیابی دارد. هر گردشگر سلامت با کد دریافتی می‌تواند اقدامات درمانی و پذیرش در هتل‌ها را انجام دهد و وزارت بهداشت با استفاده از این کد از روند درمان بیماران بین المللی مطلع می‌شود. همچنین بسته خدمتی ویژه گردشگران سلامت در کشور نیز تعریف شده است که بر اساس تعرفه‌های مشخص، خدمات خوبی به بیماران بین المللی ارائه می‌شود.

این سامانه جامع به تازگی شروع به فعالیت کرده است و به همین دلیل نمی‌توان فعلا قضاوت درستی درباره کارکرد این سامانه داشت. کارشناسان تاکید دارند که باید بر عملکرد این سامانه جامع، نظارت دقیقی به عمل آید تا این سامانه بتواند در جذب توریست‌های درمانی، نقش موثری داشته باشد.

راه‌اندازی «سامانه گردشگری سلامت» به تنهایی کافی نیست

مطابق آمار انجمن جهانی گردشگری سلامت، کشور ما در رتبه ۴۱ دنیا در حوزه جذب بیماران بین المللی ایستاده است و در سال گذشته نیز ۷۰ هزار گردشگر سلامت در بیمارستان‌ها و مراکز درمانی کشور بستری شده‌اند که این آمار نسبت به سال قبل از آن، ۵۰ درصد افزایش نشان می‌دهد.

دکتر مسعود خادمانی، کارشناس اقتصاد سلامت به بررسی موانع و فرصت‌های پیش روی سامانه جامع گردشگری سلامت می‌پردازد و می‌گوید: راه‌اندازی سامانه جامع گردشگری سلامت، اتفاق بسیار مثبتی است، اما تجربه نشان داده است که صرفا داشتن یک سامانه جامع نمی‌تواند تاثیری در ارتقای یک صنعت داشته باشد. این سامانه می‌تواند اطلاعات مهمی درباره گردشگران سلامت به متولیان ارائه دهد، اما هنر استفاده و تحلیل این داده‌های آماری نیز بسیار مهم است. یعنی صرفا با اطلاع از اینکه گردشگر سلامت از کدام کشور می‌آید و در کدام مرکز درمانی ایران، خدمات می‌گیرد، به تنهایی کافی نیست.

به گفته خادمانی، زمانی می‌توان از این داده‌های خام در مسیر توسعه گردشگری سلامت بهره برد که اراده‌ای برای تحلیل این آمارها وجود داشته باشد. مثلا اطلاع از اینکه یک بخش بیمارستانی، بیشترین آمار جذب توریست‌های پزشکی را دارد، این اطلاعات باید منجر به توسعه آن بخش بیمارستانی شود، وگرنه این اطلاعات به خودی خود نمی‌تواند مفید باشد.

او تاکید دارد: سامانه جامع گردشگری سلامت، نباید فقط به جمع آوری داده‌های مرتبط با گردشگری سلامت بپردازد، بلکه باید گردشگر سلامت بتواند از صفر تا صد مراحل اقامت تا درمان را به صورت الکترونیکی انجام دهد و هیچ نکته مبهمی برای گردشگر سلامت باقی نماند. این رویه‌ای است که در کشورهای توسعه یافته هم دنبال می‌شود و می‌توانیم از تجربیات آنها استفاده کنیم.

«سامانه جامع گردشگری سلامت» در ابتدای راه

سامانه جامع گردشگری سلامت هنوز راه زیادی دارد تا بتواند تاثیر جدی در صنعت گردشگری سلامت داشته باشد. دکتر محمد غریبان، متخصص پزشکی اجتماعی هم با اشاره به فرصت‌ها و موانع پیش روی سامانه جامع گردشگری سلامت تاکید دارد: نهادینه شدن این سامانه به تبلیغات موثر نیاز دارد، طوری که گردشگر سلامت به این آگاهی برسد که بجای متوسل شدن به دلالان، می‌تواند از خدمات سامانه جامع گردشگری سلامت بهره ببرد.

او با اشاره به اینکه سامانه گردشگری سلامت، در ابتدای راه است، خاطرنشان می‌کند: این سامانه در صورت توسعه می‌تواند به شفاف شدن تعرفه‌ها در صنعت گردشگری سلامت کمک کند و با تعرفه‌های چند نرخی در صنعت گردشگری سلامت مقابله می‌شود. همچنین موجب می‌شود که بتوان تخلف‌ها در این صنعت را به سرعت کشف کرد و با متخلفان، برخورد قانونی داشت. بنابراین شاید بتوان شفافیت در ارائه خدمات و حذف واسطه‌های غیرقانونی را مهم‌ترین دستاورد سامانه جامع گردشگری سلامت دانست.

غریبان خاطرنشان می کند: نباید انتظار داشته باشیم که سامانه جامع گردشگری سلامت، بتواند در یک بازه زمانی کوتاه، تاثیر شگرفی در این صنعت داشته باشد. باید زمان بدهیم تا این سامانه جا بیفتد. تلاش برای استمرار فعالیت این سامانه باید در دستور کار قرار بگیرد؛ طوری که نباید با تغییر مدیریت‌های سازمانی، وجود سامانه جامع گردشگری سلامت هم به خطر بیفتد.

در حالی که اولین گام‌ها برای راه‌اندازی سامانه جامع گردشگری سلامت برداشته شده است، انتظار می‌رود که همکاری بین بخشی در سازمان های متولی گردشگری سلامت گسترش یابد. باید در نظر داشت که ارتقای خدمات این سامانه، فقط در حیطه وظایف یک سازمان و نهاد نیست، بلکه در این راستا نیاز داریم که همه بازیگران فعال در صنعت گردشگری سلامت، همکاری و تعامل گسترده‌ای با یکدیگر داشته باشند.

گزارش: امین جلالوند