داده‌های تازه در مورد بازار گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی

چشمه درمانی در هند و خاورمیانه رونق می‌گیرد؟

مؤسسه بازار سفر عربی (ATM) در دبی و مؤسسه جهانی تندرستی (GWI) به تازگی داده‌هایی در مورد رشد و روندهای گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی و بازارهای اسپا منتشر کردند.

به رغم نگرانی‌های امنیتی برای کشورهایی نظیر مصر، اردن، مراکش و تونس، گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی از ۲۰۱۳ تا ۲۰۱۵ سالانه به اندازه ۶ درصد (یعنی از ۷٫۳ میلیارد دلار به ۸٫۳ میلیارد دلار) رشد کرده است. چیزی که دقیقاً همگام با نرخ رشد جهانی است. این درحالی است که بازار اسپای این مناطق سریعتر از این رشد را تجربه کرده است؛ درآمدهای سالانه از ۱٫۷ میلیار دلار به ۲٫۱ میلیارد دلار یا ۱۰ درصد رشد سالیانه افزایش یافت که ۵ برابر سریع‌تر از نرخ ۲ درصدی متوسط رشد جهانی است.

این پژوهش نشان می‌دهد که منطقه منا (MENA) از بازار بسیار منحصر به فردی در زمینه گردشگری تندرستی برخوردار است. برای مثال، از نظر جهانی تنها ۳۳ درصد از درآمدهای مسافرت‌های تندرستی از گردشگران ورودی حاصل می‌شود اما در این منطقه گردشگران ورودی ۶۸ درصد از بازار را تشکیل می‌دهند. امارات متحده عربی همچنان به عنوان موتور محرکه گردشگری سلامت منطقه شناخته می‌شود؛ به طوری که بازار گردشگری تندرستی امارات اکنون حدوداً دو برابر بزرگتر (۲٫۷ میلیارد دلار) از نزدیک‌ترین رقیب خود یعنی مراکش (۱٫۵ میلیارد دلار) و یک بازار اسپایی که تقریباً سه برابر بزرگتر (۷۴۲ میلیون دلار) بزرگتر از بازار دوم یعنی عربستان سعودی (با ۲۵۵ میلیون دلار) است. یکی از سریع‌ترین بازارهای تندرستی جهان، بازار گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی است.

تندرستی لوکس ۲٫۰

برای برند گردشگری سلامت منطقه خاورمیانه و آفریقای شمالی، لوکس بودن همواره اصلی اساسی است اما فصل بعدی «تندرستی لوکس» تمرکز بیشتری بر افراد متخصص و آموزش دیده در زمینه تغییر سبک زندگی، کاهش استرس، تندرستی روانی و سنت‌ها/ طب‌های بومی دارد. به عبارتی زوایای تندرستی خلاق‌تر و معنادار‌تر می‌شوند: مانند مجموعه Oasis Eco Resort که تا سال ۲۰۲۰ در ابوظبی آماده می‌شود و به عنوان سبزترین اقامتگاه جهان معرفی شده است و هرچیزی از دپارتمان زیست شناختی حیات وحش گرفته تا مهمان‌هایی که به دنبال تولیدات ارگانیک هستند را شامل می‌شود.

شادی؛ نقطه تمرکز کانونی گردشگری تندرستی خاورمیانه

مردم کشورهای مختلف به طور روزافزون نگاهی ورای رشد اقتصادی با شاخص تولید ناخالص داخلی دارند. آن‌ها بیش از هرچیز به شادی روی آورده‌اند به طوری که رفاه کلی شهروندان را از ارتباط اجتماعی گرفته تا دسترسی به خدمات بهداشتی اندازه گیری می‌کنند. امارات متحده عربی در این میان پیشگام است به طوری که طراح شادی ملی و دارنده اولین وزارتخانه شادی جهان است. این موضوع می‌تواند هاله‌ای مثبت برای گردشگری تندرستی این کشور رقم بزند و کشورهای منطقه و همچنین سراسر جهان به این موضوع توجه خواهند کرد که چطور طرح‌های شادی می‌تواند بر همه چیز از هزینه‌های مراقبت سلامتی گرفته تا اعتماد اجتماعی اثرگذار باشد.

تکامل مقاصد پزشکی-تندرستی

مؤسسه GWI معمولاً معتقد است که مفاهیم گردشگری پزشکی و گردشگری تندرستی باید جدا از هم مورد ملاحظه قرار گیرند. اما خاورمیانه موردی خاص است؛ چرا که هر دو پتانسیل را دارد. یک مثال بارز Dubai Healthcare City است که درحال حاضر یک منطقه سلامتی چندین هکتاری را شامل می‌شود و بر عمل‌های زیبایی و غیرفوری تمرکز دارد. فاز دوم این طرح می‌خواهد به «بزرگترین مرکز تندرستی جهان» تبدیل شود.

رشد تندرستی در محل کار

درحالی‌که تندرستی در محل کار اکنون یک بازار جهانی ۴۳ میلیارد دلاری دارد و به طور متوسط ۹ درصد از کارمندان سراسر جهان، تحت پوشش نوعی برنامه‌ تندرستی هستند،اما گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی از قافله عقب مانده است؛ تنها ۷ درصد از کارمندان این منطقه (۹۱ میلیون نفر) در برنامه تندرستی شرکت دارند که نشان دهنده بازار نوظهور ۱٫۱ میلیارد دلاری است. پیشبینی می‌شود در آینده، شورهای حاشیه خلیج فارس نظیر عربستان سعودی، قطر و امارات- جاهایی که چاقی و بیماری عروقی رو به افزایش است- تمرکز بیشتری بر سلامت کارمندان معطوف شود. این اقدام همه بخش‌های تندرستی را رونق خواهد داد: از تناسب اندام و غذای سالم گرفته تا جلسات، گردهمایی‌ها و بازارهای مسافرتی مربوط به سلامت.

پتانسیل بالا برای چشمه‌های آب گرم

کشورهایی نظیر تونس، مراکش، الجزایر و ایران، همگی چشمه‌های طبیعی معدنی و آب گرم دارند اما از زیرساخت مستحکمی از نظر گردشگری و مهمان پذیری برخوردار نیستند. با رخداد یک رنسانس در چشمه‌های آب گرم، می‌توان نسبت به رونق و سرعت توسعه در این کشورها امیدوار بود. به عبارتی چشمه‌های آب گرم می‌تواند یکی از مزیت‌های آینده گردشگری تندرستی خاورمیانه و آفریقای شمالی باشد.

رشد مسافرت تندرستی در درون مرزها

مجموعه‌ای از عوامل مانند پایین آمدن قیمت نفت، کاهش بهای ارز و ممنوعیت مسافرت از آمریکا (و برداشت‌های مرتبط با آن) همگی به کند رشد رشد مسافرت برون مرزی از خاورمیانه و منطقه منا منجر شده است. این درحالی است که کاهش رشد اقتصادی در کشورهای مهمی چون عربستان، روسیه و چین و نگرانی‌های امنیتی در جاهایی مانند مصر، اردن، مراکش و تونس نیز درحال اثرگذاری منفی بر مسافرت داخلی است. درحالی که گردشگری تندرستی از نظر بین المللی در منطقه منا رو به رشد است، خدمترسانی به گردشگری داخلی و منطقه‌ای این نوع از مسافرت‌ها و نیز توجه به حساسیت‌های فرهنگی و مذهبی آنها روز به روز اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.