تاثیر مستقیم نوسانات ارزی بر صنعت گردشگری سلامت

تاثیر نوسانات ارزی بر گردشگری سلامت ، تاثیری چند جانبه است. اگرچه همه ما از افزایش تورم فعلی کشور، متاثر هستیم و چرخه تولید و اقتصاد با کاهش ارزش پول ملی، ضعیف خواهد شد، اما در این بین، شاید اگر بخواهیم کمی نیمه پر لیوان را هم ببینیم، باید به رونق گردشگری سلامت پس از کاهش ارزش دلار در کشور اشاره کنیم. سقوط ارزش ریال در برابر دلار، شرایطی را فراهم آورده که هزینه های درمان و اسکان در ایران برای بسیاری از گردشگران سلامت، بسیار ارزان و بصرفه تمام می شود. درواقع، اینجا نقطه ای است که می تواند تهدیدها را به فرصت تبدیل کرده و ایران را به قطب مهم گردشگری سلامت در منطقه تبدیل کند.

به گفته دکتر محمدجهانگیری، رئیس انجمن گردشگری سلامت، با استفاده از ظرفیت فعلی کشور می‌توانیم تا یک میلیون بیمار خارجی را برای دریافت خدمات بستری در سال تحت پوشش قرار دهیم. این رقم در حوزه خدمات سرپایی نیز امکان‌پذیر است؛ طوری که در حال حاضر نیز به طور متوسط سالانه به ۳۰۰ هزار بیمارخارجی در سال خدمت ارائه می‌شود.

در خصوص مقایسه صنعت گردشگری سلامت ایران با کشورهای همسایه نیز جهانگیری توضیح می دهد: ترکیه در این موضوع به خوبی سرمایه گذاری کرده و موفقیت زیادی نیز کسب کرده است. خدمات حوزه سلامت ایران، برابر و حتی بهتر از این کشور است، اما ترکیه توانسته با برنامه‌ریزی، از ما سبقت بگیرد. کشور هندوستان از ترکیه نیز جلوتر است و توانسته به بیماران کشورهای عراق، افغانستان، عمان، اردن و … خدمات دهد.

در این شرایط، با توجه به پایین آمدن ارزش ریال در برابر دلار، می توان پیش بینی کرد که در صورت برنامه ریزی علمی و منسجم، صنعت گردشگری سلامت ایران از کشورهای رقیب منطقه مثل ترکیه و حتی هندوستان، پیشی بگیرد.

احمد کیمیایی اسدی، نایب رئیس کمیسیون تسهیل کسب و کار اتاق بازرگانی تهران هم معتقد است که کاهش ارزش پول ملی در صورتی که با فکر و برنامه ریزی، همراه باشد، می تواند صنعت گردشگری را احیا کند. او تاکید می کند: دولت‌ها در ایران پایین آمدن ارزش پول ملی را منفی می‌بینند، در حالی که امروز کشورهایی مثل چین و ترکیه با این اقدام صنعت گردشگری شان را رونق داده‌ و صادرات شان را بهبود بخشیده‌اند، اما متاسفانه در ایران این موضوع خیلی خوب جا نیفتاده است و کاهش ارزش پول ملی برای دولت‌ها نکته منفی محسوب می‌شود که فکر می‌کنند اگر این اتفاق بیفتد یک ضعف است.

او تصریح می کند: ما می‌توانیم مانند دیگر کشورها این اقدام مبنی بر کاهش ارزش پول ملی را با برنامه انجام دهیم، چون به طور کلی به نفع‌مان خواهد بود. امروز مشاهده می‌کنیم که پایین آمدن ارزش پول ملی در ترکیه باعث شده است که سفر کردن به این کشور از مسافرت به کیش و قشم ارزان‌تر تمام ‌شود، اما ما به هر نحوی که شده می‌خواهیم ارزش پول ملی‌مان را بالا نگه داریم و تنها کاری که می‌کنیم این است که با یارانه‌ای که می‌دهیم کشورهای دیگر را آباد می‌کنیم. این کشورها با این اقدام صنعت گردشگری‌شان را راه می‌اندازند و صادرات‌شان را افزایش می‌دهند.

البته نباید فراموش کرد که تنها در شرایطی که ارزش پول ملی با اهداف علمی دقیق، کار کارشناسی و کاملا عامدانه کاهش پیدا کند، این اتفاق می تواند زمینه را برای توسعه صادرات، جذب گردشگر و کاهش نرخ بیکاری در کشور فراهم کند، زیرا پس از کاهش عامدانه ارزش پول ملی، برنامه ریزی بعدی برای جذب بیشتر گردشگر سلامت وجود دارد، اما اگر این کاهش ارزش پول ملی، ناخواسته و اجباری باشد و همچنین برنامه ای هم برای جذب گردشگر سلامت در صورت افت ارزش پول ملی وجود نداشته باشد، آنگاه در آن شرایط، کاهش ارزش واحد پول رسمی کشور نمی تواند تاثیر شگرفی بر میزان جذب گردشگر سلامت داشته باشد.

برنامه ریزی علمی برای شکار فرصت های گردشگری سلامت

باید در نظر داشت که کاهش ارزش پول ملی، در شرایطی که به رکود اقتصادی، افزایش تورم و بیکاری منجر شود، به هیچ وجه اتفاق قابل دفاعی نیست، اما بحث اینجاست که می توان با توسعه صنعت گردشگری سلامت از همین اتفاق منفی رخ داده در جهت بهبود اوضاع اقتصادی کشور، بهره جست.

دکتر زانیار احمدی، اقتصاددان و فعال حوزه گردشگری سلامت نیز معتقد است که کاهش ارزش پول ملی، اتفاقی است که می تواند برای هر کشوری رخ بدهد، اما این وسط، مهم اینجاست که چطور می توانیم از این اتفاق به نفع خودمان استفاده کنیم و گردشگری سلامت را در کشور احیا کنیم.

به گفته احمدی، دیدگاه اول این است که به اشتباه گمان کنیم که گردشگر سلامت می خواهد از وضعیت ارزی ما سوء استفاده کند و بنابراین نباید اجازه بدهیم که با رقمی بسیار پایین از امکانات درمانی ما بهره ببرد، اما تجربه جهانی ثابت کرده است که این دیدگاه غلط است و در بلند مدت، همان تعداد گردشگر سلامت که وارد کشور می شدند نیز رفته رفته کمتر خواهند شد.

او تاکید دارد: دیدگاه دومی که از منظر علمی هم اعتبار بیشتری دارد این است که با خود فکر کنیم درست است که شاید با وجود افت ارزش پول ملی کشور، میزان سود مراکز درمانی از هر بیمار خارجی کمتر می شود، اما درعوض، بیماران خارجی بیشتری به کشور ما سرازیر می شوند. یعنی افزایش تعداد بیماران خارجی می تواند کاملا اثر کم شدن سود مراکز درمانی از درمان هر بیمار را خنثی کند و سودآوری قابل توجهی را برای مراکز درمانی کشور به همراه بیاورد.

احمدی بر این باور است که صنعت گردشگری سلامت در ایران باید به قدری قوی و توسعه یافته شود که این صنعت بتواند خود را برای هر شرایط غیرقابل پیش بینی ارزی آماده کند، زیرا تنها در این صورت است که می تواند از بالا و پایین رفتن نرخ ارزهای خارجی، نگران نباشد و بتواند در هر شرایطی، سود خودش را از صنعت گردشگری سلامت کسب کند.

با وجودی که ارزش ریال در برابر دلار، افت قابل توجهی داشته است و انتظار می رود که این شرایط برای خیلی از بیماران خارجی، حکم یک فرصت ایده آل درمانی باشد، اما در همین وضعیت هم نیاز داریم که با اطلاع رسانی، تبلیغات و افزایش دامنه آگاهی بخشی به بیماران خارجی، آنها را از توانمندی های پرشمار ایران در حوزه گردشگری سلامت آگاه کنیم تا بتوانیم از پایین بودن ارزش پول ملی برای جذب بیشتر گردشگر سلامت، بهره ببریم.

امین جلالوند