گزارشی از دستاوردها و اهداف اولین دوره بوت‌کمپ کارآفرینی در صنعت سلامت
هدف‌گیری صاحبان ایده و دانشجویان حوزه سلامت
محمدعلی فردوسی| حدود سه ماه پیش بود که اولین کمپ کارآفرینی هلثیو با همکاری دانشگاه علوم پزشکی ایران استارت زده شد. بوت‌کمپی که به واسطه آن پنج هزار دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی ایران می‌توانستند با فضای کسب‌و‌کار در حوزه سلامت آشنا شوند و فرصت‌ها و چالش‌های کار در این حوزه را از نزدیک لمس کنند.
آرش برجی‌خانی، مدیرعامل استارتاپ استودیو و شتاب‌دهنده هلثیو در نشستی که یازدهم بهمن سال جاری با حضور دکتر عبدالوهاب برادران، معاونت فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایران و جمعی از اصحاب رسانه برگزار شد، با ارائه گزارشی از عملکرد اولین بوت‌کمپ کارآفرینی در صنعت سلامت، گفت: «با برگزاری این بوت‌کمپ، چند هدف راهبردی را دنبال کردیم؛ تربیت کارآفرین و آشنایی جامع دانشجویان با فرصت‌ها و چالش‌های این صنعت و مهم‌تر از همه، تشکیل تیم‌های اولیه برای استارتاپ و کسب‌و‌کارهای نوآور در حوزه سلامت که همگی از اهداف راهبردی شتاب‌دهنده هلثیو هستند.»
انتقال دانش و تجربه
برجی‌خانی در این نشست به هدف دانشگاه علوم پزشکی ایران در آینده نیز اشاره کرد که می‌خواهد یک مدرسه کسب‌و‌کار و مهارت‌افزایی را هم از لحاظ مهارت‌های فردی و هم کارآفرینی، برای دانشجویان نسل چهارم ایجاد کند. او درباره دلیل این هدف‌گذاری گفت: «این صنعت جذابیت زیادی برای شکل‌گیری استارتاپ و کسب‌و‌کارهای نوپا دارد و برای افرادی که در حوزه‌های پزشکی، پیراپزشکی، مهندسی پزشکی و… فعال‌اند، حوزه جذابی است.»
او در ادامه با اشاره به اینکه مجموعه این عوامل سبب شد که بوت‌کمپ کارآفرینی را در آذرماه امسال برگزار کنند، گفت: «برای رسیدن به اهداف خود، ۴۵ ساعت آموزش و انتقال تجربه در نظر گرفتیم. شرکت‌کنندگان می‌توانستند در بوت کمپ با مواردی همچون صنعت سلامت، اصول کسب‌و‌کار در این صنعت و… آشنا شوند و در مراحل بعدی نیز یادگیری در چهار حوزه سلامت دیجیتال، بایوتک، دارو و تجهیزات پزشکی اتفاق می‌افتد.»
استقبال خوب در روزهای بد اینترنت
به گفته مدیرعامل هلثیو، با وجود اینکه شبکه‌های اجتماعی فیلتر شده و اینترنت نیز قطعی داشت و تصور می‌کردند اطلاع‌رسانی مناسبی انجام نشده، خوشبختانه استقبال بسیار خوبی از آن شد. او درباره تعداد افرادی که در این بوت‌کمپ حضور داشتند، گفت: «در این دوره، حدود ۱۷۰ دانشجو از ۲۳ استان کشور نام‌نویسی کردند که به‌صورت هیبریدی (هم حضوری و هم آنلاین) در کمپ شرکت کردند.
افرادی که به‌عنوان منتور، مدرس و استاد در بوت‌کمپ حاضر بودند نیز همگی جزو افرادی بودند که در اکوسیستم کارآفرینی، به‌خصوص در صنعت سلامت فعال‌اند. خروجی بوت‌کمپ این بود که افراد با صنعت سلامت آشنا شدند و ایده‌های اولیه برای کسب‌و‌کار شکل گرفت.»
برجی‌خانی افزود: «دستاورد بعدی این بود که این بوت‌کمپ به کاهش ریسک ورود به کسب‌و‌کار در حوزه سلامت منجر شد، زیرا بسیاری از دانشجویانی که وارد حوزه سلامت می‌شوند، با قوانین و مقررات این حوزه آشنا نیستند و متأسفانه با ریسک‌هایی مواجه می‌شوند. ما سعی کردیم در بوت‌کمپ تا حدودی ریسک‌های کسب‌و‌کار در این حوزه را کاهش دهیم.»
پایه‌ریزی برای نسل چهارم دانشگاه‌ها
در ادامه این نشست، عبدالوهاب برادران، معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی ایران گفت: «در دانشگاه‌های نسل اول بحث درمان و آموزش در دانشگاه‌ها مطرح بود، اما با گذشت زمان متوجه شدیم بشر به یکسری مباحث به‌روز نیز نیاز دارد. بنابراین دانشگاه‌ها بر محور پژوهش حرکت کرد و دانشگاه‌های نسل دوم را شکل داد.
در اینجا نیز دیدیم ما دانش را تولید می‌کنیم و آموزش می‌دهیم و بهترین محصول را می‌سازیم، اما ضمانتی برای فروش این دانش وجود ندارد. بنابراین مبحث دانشگاه‌های مرتبط با صنعت یا دانشگاه‌های نسل سوم پیش آمد و اکنون نیز دانشگاه‌های نسل چهارم در حال پایه‌ریزی است. تفکر نسل چهارم این است که اگر ما به‌زعم خودمان محصولی تولید کنیم، اما آن محصول برای جامعه و مردم کارایی نداشته باشد، مسلماً ارزشی نیز ندارد.
نسخه بیماران به سمت الکترونیکی‌شدن پیش رفته اما سیستم HIS که خدمات و اقدامات پزشکی در آن ثبت می‌شود به سامانه ما وصل نیست
این تفکر سبب شد دانشگاه‌ها با رسالت اجتماعی شکل بگیرد. دانشگاه علوم پزشکی ایران در بخش رسالت اجتماعی توانسته به گفته نشریه تایمز که یکی از معتبرترین نشریات در حوزه علوم پزشکی دنیاست، در بخش پیشگیری و بهداشت، رتبه اول را بین دانشگاه‌های دنیا کسب کند.»
برادران در ادامه افزود: «معضلی که در حیطه علوم پزشکی وجود دارد، این است که در دانشگاه‌ها به دانشجو علم را آموزش می‌دهیم، اما وقتی دانشجو فارغ‌التحصیل می‌شود به دنبال کاریابی است. در حالی که علم اگر به تولید محصول و حل مشکل کشور منجر نشود، ارزشی هم ندارد.
البته چند سالی است که نگاه وزارتخانه به این سمت و سو رفته که حل مشکل ارزش بیشتری پیدا کرده تا نوشتن مقاله‌های علمی. مشکلاتی که از اخذ مجوزها گرفته تا ثبت شرکت را در برمی‌گیرد و اگر دانشجویان از الان با این مشکلات آشنا شوند و راه‌حل رفع آن را بدانند، در نظرشان این مشکلات به‌صورت غول جلوه نمی‌کند و مابقی راه را ادامه می‌دهند.»
به گفته برادران، افرادی که در این دوره‌ها شرکت کرده‌اند صرفاً تئوری کسب‌و‌کار را در این حوزه دریافت نمی‌کنند و قدم به قدم تا رسیدن به ایده‌های خود راهنمایی و حمایت می‌شوند. وی افزود: «برای رسیدن به نتیجه مطلوب‌تر نیز می‌توان هدف‌گذاری کرد و از همه دانشکده‌ها خواست در گروه‌های مربوط به خود اطلاع‌رسانی کنند تا هر فرد بنا به علاقه‌مندی، انگیزه و توانایی خود بتواند به آن حیطه وارد شده و جایگاه خود را پیدا کند.»
اولویت دانشگاه؛ توانمندسازی دانشجویان برای کسب‌و‌کار
معاون دانشجویی فرهنگی دانشگاه علوم پزشکی ایران با تأکید بر اینکه در معاونت دانشجویی فرهنگی یکی از اولویت‌هایشان توانمندسازی دانشجویان برای کسب‌و‌کار است، گفت: «در این بوت‌کمپ در نظر داریم استعدادها را شناسایی، جمع‌بندی و شکوفا کنیم تا بتوانیم در حوزه سلامت کشور محصول‌گرا باشیم و حرفی برای گفتن داشته باشیم.
در دانشگاه علوم پزشکی ایران شرکت‌های دانش‌بنیان ثبت‌شده بسیاری فعالیت دارند و در مراحل بعدی قصد داریم با این شرکت‌ها ارتباط بگیریم و آنها را هم وارد کار کنیم و در نهایت از همه ظرفیت‌های دانشگاه بهترین استفاده را داشته باشیم.»
وی در پاسخ به سؤالی در خصوص نقش دانشگاه‌های علوم پزشکی در تسهیل ورود استارتاپ‌ها به حوزه سلامت افزود: «ما در دانشگاه به زیرساخت‌هایی نیاز داریم که این زیرساخت‌ها در زمینه سیستم‌سازی هنوز به حد مطلوب و ایده‌آل از رشد خود نرسیده‌اند.
به‌عنوان مثال اکنون نسخه بیماران به سمت الکترونیکی‌شدن پیش رفته اما سیستم HIS که خدمات و اقدامات پزشکی در آن ثبت می‌شود به سامانه ما وصل نیست. البته ممکن است این کار خیلی کوچک به نظر رسد، اما واقعیت این است که ما هنوز در زیرساخت‌های کوچک نیز مشکل داریم. ورود شرکت‌هایی مانند هلثیو و تیم‌هایی که به واسطه آنها ساخته می‌شود می‌توانند حداقل مشکلاتی از این دست را حل کنند.»
در ادامه، برجی‌خانی در خصوص استراتژی‌ای که برای هلثیو تعریف کرده‌اند، افزود: «استراتژی ما توانمندسازی افراد کارآفرین در صنعت سلامت است که مشمول پزشکان و پیراپزشکان و… می‌شود. در حال حاضر فرصت بسیار مناسبی در این حوزه برای کارآفرینی فراهم است. با وجود تمام شرایط سختی که در این حوزه وجود دارد، اما فرصت‌های خوبی قابل خلق است.
موضوعی که روی آن تأکید داریم و به مهارت‌های نرم یا خودشناختی برمی‌گردد، مبحث مدل فکری کارآفرینان است. تجربه‌ای که مدل‌های موفق دنیا دارند، این است که کسب‌و‌کارهای موفق، ذهنیت‌های کارآفرینی درستی را شکل داده‌اند و وقتی ذهنیت درست شکل گرفته باشد، ابزارها و مهارت‌های کسب‌و‌کار و کارآفرینی می‌تواند کمک‌کننده باشد.»