درمان موثر با به‌کارگیری دیسیپلین‌های آکادمیک و ارتباط مستمر با بیماران
گفت‌وگو با دکتر حسین فیاض منفرد از متخصصان ارتودنسی کشور
یکی از رشته‌های تخصصی در علم دندانپزشکی که در سال‌های اخیر مورد توجه بسیاری از افرادی که جویای بهبود زیبایی صورت، دندان‌ها و لبخندشان هستد قرار گرفته، ارتودنسی است. حسب همین اهمیت، با دکتر حسین فیاض منفرد به عنوان یکی از مطرح‌ترین متخصصان ارتودنسی کشور و شناخته‌شده‌ترین ارتودنتیست در جنوب‌شرق کشور و شهر کرمان مصاحبه‌ای ترتیب دادیم که گزارش آن را در ادامه می‌خوانید. ایشان که به عنوان فارغ‌التحصیل رتبه ممتاز از معتبرترین دانشکده‌ی دندانپزشکی کشور یعنی دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی، علاوه بر حسن شهرت در درمان بیماران ارتودنسی، پایه‌گذار موفق‌ترین و پرمراجعه‌ترین کلینیک دندانپزشکی شهر کرمان نیز هستند:
آقای دکتر، به برای شروع گفتگو، مختصری از سوابق تحصیلی و شغلی‌تان را بیان بفرمایید.
بنده دکتر حسین فیاض منفرد هستم. در سال ۱۳۷۲ به عنوان بکی از رتبه‌های برتر کنکور سراسری، موفق شدم در نخستین رشته و دانشگاه انتخابی خودم یعنی رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی پذیرفته شوم و در سال ۱۳۷۸ به عنوان فارغ‌التحصیل رتبه ممتاز دوره، مدرک دندانپزشکی عمومی خودم را اخذ کردم و به‌واسطه احراز رتبه نخست دوره توانستم بلافاصله و درهمان سال در ازمون تخصصی ارتودنسی شرکت کرده و به عنوان اولین فرد در تاریخچه دانشکده دندانپزشکی شهید بهشتی که توانسته بلافاصله پس از کسب مدرک دوره عمومی به دوره تخصصی ارتودنسی این دانشکده راه یابد به این مهم دست پیدا کنم. نهایتا در سال ۱۳۸۱ با کسب یکی از رتبه‌های برتر بورد تخصصی کشور تحصیلات تخصصی خودم رو به اتمام رساندم. پس از فراغت از تحصیل تا ۱۳۸۸ به عنوان استادیار بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی کرمان مشغول بکار شدم و همزمان در دو کلینیک ارتودنسی که در کرمان و تهران تاسیس کردم به طبابت مشغول شدم که تا کنون ادامه داشته است. حاصل این بیست سال طبابت، هزاران کیس درمان شده ارتودنسی با نتایج کم‌نظیر بوده است که هنوز پس از گذشت سال‌های متمادی و به گواهی بیمارانی که بعضا نزدیک به دو دهه تحت مراقبت بنده هستند، دندان‌ها همچنان زیبایی و نظم دلپذیر خود را حفظ کرده‌اند.
آقای دکتر ، به طور خلاصه در مورد درمان ارتودنسی توضیح بدهید؟
حتما. همانطور که می‌دانید علم ارتودنسی دامنه وسیعی از توانمندی‌ها- از اصلاح ناهنجاری‌های شدید ارثی یا اکتسابی اسکلت فک‌ها گرفته تا رفع بهم ریختگی‌ها و بی‌نظمی‌های دندانی- را شامل می‌شود. هدف نهایی این درمان ارتقا استانداردهای زیبایی صورت و لبخند و همچنین بهبود سلامت درازمدت و بالتبع افزایش کارایی سیستم جویدن شامل دندان‌ها، فکین و مفصل گیجکاهی فکی است.
اساسا بهترین سن برای شروع درمان های ارتودنسی چه سنی است؟
سن مناسب برای درمان ارتودنسی بسته به نوع و منشا ناهنجاری و جنسیت فرد متفاوت است. معمولا ناهنجاری‌های فکی که ناشی از رشد کمتر یا بیشتر از حد نرمال فک‌هاست می‌بایست در سنین پایین‌تر حتی از ۷ سالگی تحت درمان قرار بگیرد لیکن زمان مناسب برای درمان ناهنجاری‌هایی که صرفا حاصل بهم ریختگی دندان‌هاست و فرد مشکل خاصی از جهت موقعیت فک‌ها ندارد،معمولا مقارن با افتادن کامل دندان‌های شیری و رویش دندان‌هایی دایمی جانشین یعنی حدود ۱۲-۱۳ سالگی است. در کل توصیه می‌شود اولین ویزیت ارتودنسی در سن ۸ سالگی انجام شود .
و در مورد تاثیر جنسیت در سن مناسب برای شروع درمان شرایط خاصی وجود دارد؟
چون به‌طور کلی بلوغ در دخترها زودتر از پسرها رخ می‌دهد، پروسه رشد و تکامل دندان‌ها و فکین نیز متناسب با ان در دخترها زودتر و در عین حال سریعتر از پسرها رخ می‌دهد لذا برای استفاده بهینه از پتانسیل رشد اسکلت و اجتناب از به هدر رفتن فرصت مناسب برای تاثیر گذاری مطلوب در روند رشد فک‌ها، سن مطلوب شروع درمان ارتودنسی در دخترها اندکی پایین‌تر از موارد مشابه در پسرهاست.
چه روش هایی برای درمان ارتودنسی وجود دارد؟
در کل دستگاه‌های ارتودنسی شامل دو طبقه اصلی ثابت و متحرک هستند. انواع ثابت در برگیرنده دستگاه‌هایی هستند که توسط پزشک روی دندان‌ها یا سایر نواحی اناتومیک در دهان به‌طور دایمی نصب می‌شوند و قابلیت جابجایی توسط بیمار را ندارند که شایع‌ترین فرم ان همان نگین‌ها یا براکت‌های ارتودنسی است و دسته دوم یعنی دستگاه‌های متحرک شامل انواعی از دستگاه‌های درمانگر ارتودنسی هستند که توسط بیمار قابلیت جابجایی دارند و طبیعتا نه به طور همیشگی که در ساعات خاصی از شبانه‌روز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
بعضی از افراد معتقدند که درمان ارتودنسی می‌تواند به دندان‌ها آسیب برساند. آیا این گفته صحت دارد؟
پاسخ به این سوال نیازمند توضیح است. ببینید درمان در ارتودنسی مانند همه فرایندهای درمانی در دندانپزشکی یا پزشکی شامل دو عنصر اصلی پزشک و بیمار می‌باشد، بدین معنا که اگر پزشک واجد تخصص، تبحر و تجربه لازم برای انجام درمان ارتودنسی باشد و بیمار نیز استانداردهای درمانی لازم شامل مراقبت‌های بهداشتی حین درمان، حضور منظم و به موقع در جلسات درمانی و استفاده مطلوب و طبق برنامه از دستگاه‌ها و اجزا متحرک درمان ارتودنسی را رعایت کند قطعا درمان ارتودنسی با موفقیت و بدون عارضه انجام خواهد شد.
علت اینکه بعضا شاهد برگشت نتایج درمان ارتودنسی هستیم چیست؟
در مورد برگشت نتایج درمان ارتودنسی نیز همان دو عنصر پزشک و بیمار که در پرسش قبل بحث شد مطرح است. چنانچه پزشک اصول فاز نگهداری (Retention) که مربوط به پس از پایان درمان ارتودنسی است را به درستی لحاظ کند و بیمار نیز دستورالعمل‌های مرتبط با دستگاه‌های نگهدارنده (Retainers) را رعایت کند، احتمال برگشت نتایج تقریبا نزدیک به صفر خواهد بود.
در پایان بفرمایید که راز موفقیت شما به عنوان یک ارتودنتیست موفق و خوشنام چیست؟
اساسا درمان‌هایی که بنده طی بیست سال طبابت خود به بیماران خود ارایه داده‌ام شامل چند تضمین بوده است: تضمین ایده‌ال‌ترین نتیجه ممکن، تضمین عدم تحمیل کوچکترین اسیب به دندان‌ها و بافت‌های پیرامونی انها در اثر درمان ارتودنسی و نهایتا تضمین ماندگاری مادام العمر و بدون بازگشت نتایج. از دیدگاه خودم مهم‌ترین عواملی که باعث شده بنده بتوانم تضمین‌های فوق‌الذکر را برای هزاران بیمار خود طی این سال‌ها عملا ارایه و خود را به عنوان یکی از معتبرترین ارتودنتیست‌های شهر کرمان مطرح کنم شامل موارد زیر است:
- برخورداری از برجسته‌ترین سوابق تحصیلی در معتبرترین دانشکده دندانپزشکی کشور
- به‌کارگیری جدیدترین متدهای درمانی روز دنیا و بهره‌گیری از مدرن‌ترین دستگاه‌های ارتودنسی تولید امریکا به‌ویژه محصولات بی‌نظیر کمپانی American Orthodonti
- پیگیری پیوسته اخرین پیشرفت‌های صورت گرفته در زمینه ارتودنسی از طریق مقالات و کتب یا شرکت در کنفرانس‌های داخلی و خارجی
- اعتقاد راسخ به دیسپلین‌های اکادمیک درمان ارتودنسی و پرهیز از هرگونه کم‌توجهی و یا میان‌بر در طی درمان .
- بهره‌مندی از مشاوره سایر همکاران به‌ویژه همکاران شاغل در اروپا و امریکا .
- حضور مستقیم همیشگی و از نزدیک. بدین معنی که هیچ‌گاه و تحت هیچ شرایطی مسولیت درمان بیماران حتی برای یک دوره کوتاه و یا برای ساده‌ترین جزییات درماتی را به همکاران دیگر واکذار نکرده‌ام و همواره شخصا بر همه جزییات درمانی بیمارانم نظارت داشته‌ام.
- سرلوحه قرار دادن حسن خلق در ارتباط با بیماران و یا والدین حین درمان و مهم‌تر از ان، پاسخگو بودن به بیماران در درازمدت. یکی از بارزترین مشخصه‌های کلینیک‌های تحت نظارت بنده دنبال‌کردن بیمار و نتایج درمان انها برای سال‌های طولانی پس از اتمام درمان است. بنده در کلینیک خود همچنان پذیرای بیماران حتی بیست سال گذشته، جهت پاسخ به پرسش‌های احتمالی ایشان هستم.
- و نهایتا، تاثیر غیرقابل انکار مدیریت فنی اصولی، کارامد و علم‌مدار در مجموعه‌های درمانی. اینجانب طی دو دهه طبابت ارتودنسی در دو کلینیک ارتودنسی با پذیرش فراوان بیمار، همزمان با تلاش برای ارایه بالاترین استانداردهای درمانی و لحاظ‌کردن سختگیرانه‌ترین اصول اخلاق پزشکی، اعتقاد راسخ داشته‌ام که همگام با حساسیت در درمان بیماران می‌بایست یک جریان مدیریتی با دیسیپلین، علمی و به روز در مجموعه درمانی حاکم باشد و هم‌راستا با بالا نگه داشتن کیفیت درمانی، کیفیت قابل قبولی در زمینه امور مدیریتی شامل مسایل مربوط به پرسنل، تجهیزات، امکانات فیزیکی، عمرانی و تاسیساتی، مسایل مالی، برندینگ، تبلیغات و …. نیز می‌بایست در کلینیک جاری و حاکم باشد که این مهم یکی از رئوس بسیار حایز اهمیت در سیاست کاری بنده در این سال‌ها بوده است.
اهمیت درمان‌های دندانپزشکی در گردشگری سلامت چقدر است و تا چه اندازه می‌توان در این حوزه برای کشور ارزآوری داشت؟
گردشگری دندانپزشکی اغلب برای درمان‌ها و جراحی‌های گران قیمت دهان و دندان انجام می‌شود که تحت پوشش بیمه نیستند. از این رو بسیاری از بیماران بین‌الملل در این زمینه تمایل دارند به دیگر کشورها سفر کنند. ایران هم هم پزشکان حاذقی دارد و هم مزیت رقابتی. از طرفی در حوزه زیبایی هم در سال‌های اخیر تجربیات خوبی در زمینه دندان در ایران کسب شده که همه این‌ها را می‌توان مزیتی برای گردشگری سلامت ایران در نظر گرفت. من فکر می‌کنم در درمان‌های زیر می‌توان به‌راحتی برای ایران گردشگر درمانی جذب کرد:
- عصب کشی و ایمپلنت
- ترمیم هایی مانند روکش و ونیر
- پروتزهای دندانی مانند بریج و دندان مصنوعی
- درمان های روتین مانند پر کردن دندان، جرم گیری و اسکیلینگ دندان
- سفید کردن دندان با لیزر
البته باید تاکید کرد برخی از درمان ها مناسب گردشگری دندانپزشکی نیستند، برای مثال امکان انجام ارتودنسی در کشور دیگر وجود ندارد زیرا درمانی بلند مدت است که بیمار باید در فواصل منظم معاینه شود.