تاثیر هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها بر توسعه گردشگری سلامت
اجرای قانون هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها می‌تواند به روند توسعه صنعت توریسم درمانی ایران شتاب ببخشد
بر اساس سیاست‌های کلی نظام سلامت و سند چشم انداز توسعه، بیمارستان‌های دولتی باید به شکل هیات امنایی اداره شوند و مدیریت آن به خود مردم واگذار شود. اگرچه این اصل مهم سیاست‌های کلی چندان جدی گرفته نشده، اما اجرای محدود آن در برخی شهرهای کشور نیز آثار مفیدی به همراه داشته است. هیات امنایی شدن بیمارستان ها می‌تواند تاثیرات شگرفی هم بر توسعه گردشگری سلامت داشته باشد.
به گزارش خبرگزاری گردشگری سلامت ایران، هم اکنون روال تعیین مدیران بیمارستان‌های دولتی به این شکل است که رئیس دانشگاه علوم پزشکی هر منطقه کشور، اختیار عزل و نصب روسای بیمارستان‌ها را بر عهده دارد. مدیر این بیمارستان‌ها نیز باید در وهله اول به رئیس دانشگاه علوم پزشکی و در سطحی بالاتر باید به وزارت بهداشت، پاسخگو باشند.
عمده درآمد بیمارستان‌های دولتی نیز از اعتبارات تعیین شده از سوی دولت و همچنین فرانشیز پرداختی از سوی بیماران تامین می‌شود. از آنجا که اعتبارات دولتی بیمارستان‌ها کاملا به وضعیت اقتصادی کشور بستگی دارد، هر بار با کاهش فروش نفت و کاهش درآمدهای دولت، اعتبارات بیمارستان‌های دولتی نیز دستخوش تغییر می‌شود.
با هیات امنایی شدن مراکز درمانی و واگذاری مدیریت بیمارستان‌ها به مردم، در آن صورت خود بیمارستان‌ها با برنامه‌ریزی و تلاش بیشتر باید در مسیر درآمدزایی گام بردارند تا بتوانند از پس دخل و خرج خودشان بربیایند. یکی از عمده راه‌های درآمدزایی بیمارستان‌های دولتی نیز جذب توریست‌های سلامت است که می‌تواند درآمد ارزی هنگفتی را به صندوق بیمارستان‌های دولتی سرازیر کند.
درواقع، وقتی اعتبارات دولتی قطع شود و بیمارستان‌های دولتی مجبور شوند که روی پای خود بایستند، در آن صورت احتمال توسعه گردشگری سلامت به منظور افزایش درآمدزایی بیمارستان‌های دولتی افزایش پیدا می‌کند.
آیین‌نامه هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها در دستور اجرا
در شرایطی که وزارت بهداشت اعلام کرده است که موافق هیات امنایی شدن بیمارستان هاست، اما تاکنون اقدام جدی برای این اصل مهم نظام سلامت انجام نشده است. البته اخیرا آیین نامه اصلاح شده هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها در معاونت درمان وزارت بهداشت در مرحله تدوین و ابلاغ است که باید دید در نهایت آیا این آیین نامه می‌تواند به روند هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها شتاب ببخشد یا خیر.
سعید نمکی، وزیر بهداشت هم ضمن حمایت از هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها خاطرنشان می‌کند: هیات امنایی شدن بیمارستان ها می‌تواند منجر به ایجاد نظارت بیشتر، مدیریت منابع نظام سلامت، کاهش هزینه‌ها و افزایش بهره‌وری بیمارستان‌ها شود. در عین حال، هیات امنایی شدن بیمارستان ها به شکلی نخواهد بود که به پرداختی از جیب مردم فشار وارد شود.
وزیر بهداشت بیان کرد: گاهی ممکن است سرریز منابع بیمارستان‌ها در جاهای دیگر هزینه شود. با هیات امنایی شدن بیمارستان ها می‌خواهیم این اتفاق نیفتد و منابع بیمارستان‌ها در راستای اعتلا و ارتقای خود بیمارستان هزینه شود.
افزایش اختیار مسئولان بیمارستان‌ها، ارتقای وضعیت مراکز درمانی و تسریع فرآیند بازسازی بیمارستان‌ها از دیگر دستاوردهای هیات امنایی شدن بیمارستان‌هاست. همچنین خیران حوزه سلامت نیز در صورت هیات امنایی شدن بیمارستان‌های دولتی می‌توانند نقش پررنگ‌تری در ارتقای کمی و کیفی خدمات درمانی داشته باشند.
دکتر سعید جانپوری، کارشناس اقتصاد سلامت هم تاکید دارد: تا وقتی که سایه دولت بر سر بیمارستان‌ها باشد، هدررفت منابع نیز از بیمارستان‌ها جدا نمی‌شود. در شرایط فعلی که بیمارستان‌های دولتی به سختی از پس دخل و خرج خود برمی‌آیند، هیات امنایی شدن بیمارستان ها می‌تواند جان تازه‌ای به بیمارستان‌ها ببخشد و گشایش جدی در بازپرداخت بدهی بیمارستان‌ها ایجاد کند.
جانپوری تاکید می‌کند: دیر یا زود باید به سمت هیات امنایی شدن بیمارستان ها حرکت کنیم و تجربه کشورهای موفق در حوزه سلامت نیز نشان داده است که واگذاری امور بیمارستان‌ها به دست خود مردم، کیفیت ارائه خدمات را نیز بالاتر خواهد برد. اصرار بر دولتی ماندن بیمارستان‌ها، وضع اقتصادی مراکز درمانی را وخیم‌تر خواهد کرد و بیمارستان‌ها را تا ابد به منابع عمومی وابسته می‌کند.
احیای توریسم درمانی با هیات امنایی شدن بیمارستان‌ها
بر اساس قانون قرار بود تا پایان برنامه پنجم توسعه، مدیریت بیمارستان‌های دولتی به مردم واگذار شود، اما از بین حدود ۷۵۰ بیمارستان دولتی، فقط حدود ۶۰ بیمارستان به شکل هیات امنایی اداره می‌شود.
در صورتی که قانون هیات امنایی شدن بیمارستان ها به اجرا دربیاید، می‌توان امیدوار بود که صنعت گردشگری سلامت نیز در این بیمارستان‌ها رونق تازه‌ای بگیرد. در بیمارستان‌های هیات امنایی، هر اقدام عقلانی که به نفع اقتصاد بیمارستان باشد اتخاذ می‌شود، زیرا مسئولیت مالی بیمارستان بر عهده هیات امنا خواهد بود. با توجه به کیفیت بالای خدمات درمانی ایران و هزینه پایین ارائه این خدمات برای توریست‌های سلامت، قطعا توسعه گردشگری سلامت می‌تواند یکی از مهم‌ترین گزینه‌ها برای افزایش درآمدزایی بیمارستان‌ها باشد.
از آنجا که بیمارستان‌های هیات امنایی، نظارت بیشتری نسبت به هزینه‌ها دارند و مجبور خواهند بود که منابع ورودی بیمارستان را تامین کنند، انتظار می‌رود که صنعت گردشگری سلامت در بیمارستان‌های هیات امنایی احیا شود. در این صورت، بیماران داخلی نیز از افزایش کیفی ارائه خدمات در بیمارستان‌های هیات امنایی منتفع خواهند شد و زمینه اشتغال گسترده‌تری نیز برای پزشکان ایجاد می‌شود.
گزارش: امین جلالوند