آیا استعفای وزیر بهداشت، تاثیری بر صنعت گردشگری سلامت دارد؟
اواخر هفته گذشته، وزیر بهداشت از سمت خود استعفا داد تا نظام سلامت وارد دوران تازه‌ای شود. تاثیر استعفای وزیر بهداشت بر گردشگری سلامت را می‌توان از چندین منظر مختلف بررسی کرد.
به گزارش خبرگزاری گردشگری سلامت ایران، وزیر بهداشت در توضیح دلایل استعفای خود، کمبود بودجه نظام سلامت در سال آینده را عامل این کناره‌گیری اعلام کرده است، اما کارشناسان نظام سلامت، اعتقاد دارند که عوامل دیگری مثل اختلاف نظر با اعضای هیات دولت و مسئولان سازمان برنامه و بودجه نیز موجب این کناره‌گیری شده است.
هم اکنون طرح تحول سلامت در نیمه راه قرار دارد و حداقل سه سال دیگر ادامه خواهد داشت. با توجه به افزایش هزینه‌های اجرای طرح تحول سلامت، انتظار می‌رود که سال آینده با محدودیت ارائه خدمات به مردم در این طرح کلان روبرو باشیم، زیرا بودجه سال آینده دولت به شکل انقباضی تدوین شده است که این مساله، بودجه‌های نظام بهداشت و درمان را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد.
در این شرایط، صنعت گردشگری سلامت نیز بیشتر از اینکه متاثر از استعفای وزیر بهداشت باشد، متاثر از کاهش بودجه نظام سلامت در سال آینده خواهد شد.
آیا استعفای وزیر بهداشت به زیان «گردشگری سلامت» تمام می‌شود؟
بر اساس سیاست‌های کلی نظام سلامت، وزارت بهداشت به عنوان تولیت نظام سلامت باید وظیفه سیاستگذاری، نظارت و ارائه برنامه‌های راهبردی را در همه زیرشاخه‌های نظام سلامت بر عهده داشته باشد و البته خودش وارد بخش ارائه مستقیم خدمات نشود، زیرا ارائه مستقیم خدمات موجب می‌شود که از وظایف اصلی‌اش باز بماند.
هم اکنون وزارت بهداشت در حوزه گردشگری سلامت، نقش کمرنگی در بخش سیاستگذاری و نظارت دارد و البته خودش هم به عنوان یکی از مهم‌ترین ارائه‌دهندگان خدمت در صنعت گردشگری سلامت شناخته می‌شود. یعنی وزارت بهداشت در بخش صنعت گردشگری سلامت، نتوانسته است که منطبق با سیاست‌های کلی نظام سلامت حرکت کند.
طرح تحول سلامت نیز نتوانسته است که تاکنون تغییری در سیاست‌های راهبردی وزارت بهداشت در حوزه گردشگری سلامت بر جای بگذارد. بنابراین نباید انتظار داشت که استعفای وزیر بهداشت، این ساختار کهنه را زیر و رو کند. در حقیقت، نمی‌توان توقع داشت که با استعفای وزیر بهداشت، تغییر جدی در ساختار گردشگری سلامت کشور اتفاق بیفتد و این استعفا، سود و زیان چندانی به حال صنعت گردشگری سلامت ایران نخواهد داشت.
تنها در شرایطی استعفای وزیر بهداشت می‌تواند تاثیر شگرفی بر صنعت گردشگری سلامت داشته باشد که وزیر بعدی بهداشت و درمان کشور، اعتقاد عمیقی به صنعت گردشگری سلامت داشته باشد و ضمن تقویت بخش خصوصی قانونمند و دارای مجوز، نظارت جدی بر همه زیرشاخه‌های صنعت گردشگری سلامت داشته باشد و همچنین ساختار نظام مندی برای جذب گردشگران سلامت، طراحی کند.
جولان بخش غیرقانونی در صنعت گردشگری سلامت
بسیاری از بازیگران فعال صنعت گردشگری سلامت در ایران، ارتباط معناداری با وزارت بهداشت ندارند. برای بخش غیرقانونی فعال در صنعت گردشگری سلامت ایران، هیچ فرقی نمی‌کند که چه فردی وزیر بهداشت باشد. دلالان و واسطه‌های غیرقانونی در صنعت گردشگری سلامت، مسیر جذب بیمار خارجی را بدون در نظر گرفتن تغییرات مدیریتی در وزارت بهداشت به سرانجام می‌رسانند و خللی در برنامه‌های آنها اتفاق نمی‌افتد.
دکتر همایون هاشمی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز با اشاره به آسیب‌های حضور دلالان در صنعت گردشگری سلامت به «مدتورپرس» یادآور می‌شود: دلالان در صنعت گردشگری سلامت، یاد گرفته‌اند که چطور از حفره‌های موجود در این صنعت سودآور بهره ببرند و به جذب بیماران خارجی اقدام کنند. آنها اعتبار گردشگری سلامت ایران را خدشه دار کرده‌اند و بنابراین ضروری است که وزارت بهداشت و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای مقابله با این دلالان، برنامه‌ریزی جدی داشته باشند.
هاشمی تاکید دارد: باید برای سودآوری در صنعت گردشگری سلامت، برنامه‌ریزی بلندمدتی تدوین شود، طوری که با تغییر وزرا و دولت‌ها، این برنامه علمی ادامه پیدا کند و توسعه این صنعت متوقف نشود. مثلا کشوری مثل ترکیه، برنامه‌ریزی بلندمدتی برای جذب گردشگران انجام داد که هم اکنون ثمره این برنامه‌ریزی را برداشت می‌کنند. ما نیز به چنین برنامه‌ریزی های بلندمدتی نیاز داریم که از سوی دولت‌های مختلف، تکمیل شود تا در نهایت به ثمر برسد.
در شرایطی که دکتر حسن قاضی زاده هاشمی از وزارتخانه بهداشت استعفا داده است، فعالان قانونی صنعت گردشگری سلامت انتظار دارند که در مسیر تداوم طرح تحول سلامت، صنعت گردشگری سلامت نیز بیشتر دیده شود تا ضمن جذب سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی در این صنعت، مسیر هموارتری برای ورود بیماران خارجی به ایران فراهم شود.
امین جلالوند